Konumuz enflasyon olmaya devam ediyor ve edecek…
Dün açıklanan enflasyon ile TÜFE düzeyinde yıllık yüzde 61,53 aylıkta da yüzde 4,75 seviyesinde gerçekleşti.
Aylık artışta özellikle Eğitim enflasyonunun artışı dikkat çekici oldu (yüzde 30,27). Mevsimsel etkinin olduğu görülmekle birlikte aylık seviyede bu artış sosyal hayata etkisi yönüyle de dikkate alınmalıdır. Ağırlığı ve yıllık olarak da artışın en fazla olduğu alt kalem ise Alkollü içecekler( yıllık yüzde 67) ve ev eşyası (yıllık yüzde 63) grubu olmuştur.
Burada belirtilmesi gereken bir konu da enflasyonun artık nitelik değiştirerek Talep enflasyonuna dönüşmüş olmasıdır. TÜFE yüzde 61,53>ÜFE yüzde 47,44 seviyesi enflasyonu düşürme konusunda beklentileri de değiştirmek gerektiğini bize göstermektedir.
Enflasyon nedir neden var?
Enflasyon, bir ekonomideki fiyat artışlarının genel seviyesidir. Bir ülkenin ekonomisindeki enflasyon oranları, o ülkenin para biriminin diğer para birimlerine göre değerinin nasıl değiştiğine işaret eder. Bu durum Türkiye için de geçerlidir. Enflasyonun Türkiye’de yüksek olmasının birçok nedeni vardır. Bunun başında, ülkenin para politikalarının doğru bir şekilde uygulanmaması gelmektedir.
Ayrıca, döviz kuru dalgalanmaları, petrol fiyatlarındaki artışlar gibi küresel faktörler de etkili olmaktadır. Ancak Türkiye, son dönemde enflasyonla mücadele etmek için birçok adım atmıştır. Merkez Bankası’nın faiz artırımları ve para politikasındaki değişiklikler, enflasyonun düşürülmesinde etkili olması beklenmektedir. Ayrıca, hükümetin ekonomi politikalarındaki değişimler ve yapısal reformlar da enflasyonla mücadelede önemli bir rol oynayacaktır.
Türkiye’de enflasyonun nedenleri son yıllarda artarak devam etmektedir. Bu nedenler arasında döviz kurundaki dalgalanmalar, yüksek cari açık, negatif reel faiz oranları, düşük üretim kapasitesi, vergi artışları ve mali disiplin eksikliği yer almaktadır.
Döviz kurundaki dalgalanmalar, Türkiye’nin ekonomisi açısından büyük bir etkiye sahiptir. Yerli ürünlerin ithal ürünlere oranla daha pahalı olması sonucu enflasyon oranları yükselmektedir. Ayrıca yüksek cari açık da olumsuz bir etki yaratmaktadır. Türkiye, ithalatını gerçekleştirirken yeterli düzeyde ihracat yapamamaktadır.
İthalatın düşürülmesi ve ihracatın artırılması enflasyonu azaltmak adına önemli bir adım olacaktır. Negatif reel faiz oranları da enflasyonun başlıca nedenlerinden biri belki de en önemli majör sebep olmuştur. Faizlerin düşürülmesi tüketimin artmasına ve ekonominin canlanmasına yardımcı olmuş ve fiyatları yükseltmiştir. Üretim kapasitesi düşük olan ülkelerde talep artarken üretimin artamaması sonucu fiyatlar yükselmekte ve enflasyon oluşmaktadır.
Türkiye’nin de güçlü bir üretim tabanı oluşturması, hem istihdamın artmasına hem de piyasanın düzenlenmesine yardımcı olacaktır. Demek ki enflasyon düşürülmeden faizlerin düşürülmesi bu süreci olumsuz etkilemiştir. Vergi artışları burada özellikle dolaylı vergi oranlarında ki artışlar enflasyonun nedenlerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır.
Vergi artışları, fiyatları yükseltmektedir. Bunun önüne geçmek için vergi yapısının değiştirilerek doğrudan verginin payının arttırılması ve vergi gelirlerinin doğru bir şekilde kullanılması oldukça önemlidir. Mali disiplin eksikliği de ekonomik istikrarsızlığın nedenlerinden biridir. Ekonomik verilerin doğru bir şekilde takip edilmesi, harcamaların kontrol altında tutulması ve tasarrufun artırılması enflasyon oranlarının azaltılmasına yardımcı olacaktır.
Enflasyon çeşitleri
Farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilen enflasyon çeşitlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
Talep Kaynaklı Enflasyon: Ürün taleplerinin mal ve hizmet arzını aşması sonucunda ortaya çıkabilir. Bu durumda talep artarken arz azalmaktadır. Bu da fiyatların yükselmesine ve enflasyona neden olur.
2.Maliyet Kaynaklı Enflasyon: Maliyetlerin artması sonucu ortaya çıkan enflasyon türüdür. Üretim maliyetlerindeki artışlar, işçi ücretlerindeki yükselmeler ve verimlilik azalması gibi nedenlere bağlı olarak fiyatlar artar.
3.Para Arzı Kaynaklı Enflasyon: Para arzındaki artışlar ekonomide enflasyonist etki yapar. Artan para arzı, fiyatları yükseltir ve bir döngü halinde ekonomide enflasyonist bir ortam yaratabilir.
Enflasyonun çözüm başlıkları
Türkiye’deki enflasyon sorununun çözümü için ekonomi politikalarında ve finans politikalarında uyumlu adımlar atılması gerekmektedir. Yapısal çözümler (vergi sistemi, eğitim sistemi, yatırım iklimi, dış ticaretin rehabilitasyonu ve hukuk sisteminin düzenlenmesi vb.) ve bunlara yönelik politikaların uygulanması sayesinde Türkiye, ekonomik istikrarını yeniden kazanarak enflasyon sorunuyla başa çıkabilir. Son söz: Ekonomi de Enflasyonun düşmesi değil, düşük enflasyonlu ekonomi olmak önemlidir.