Mundus Versatur Circa Solem

Geçen hafta iktisat biliminin kurallarına dönünce yine bilimle devam edelim. De­ğişik zamanlardan geçiyoruz. 1971 sonrası­na çok benzeyen bir dönem, 1985-95 sonrası küreselleşme gibi yeni bir dönem başladı di­ye çok yazdık.

Küre deyince, dünya düzdür gibi ay ve gü­neş dünyanın etrafında dönüyor demişti Aristoteles. Kopernik, Galileo olmasa belki de neoklasik ana akımın doğruları gibi hala öyle biliyor olacaktık.

Galileo dünya güneşin etrafında dönüyor yazdı diye Roma Engizisyonunda 1633’te yar­gılandı. 359 yıl sonra Papa John Paul II ile Va­tikan özür diledi. Specola Vaticana (Vatican Observatory) yani Vatikan Gözlemevini Papa Leo 13 resmi olarak 1891’de kurdu. İlginç olan sitesinde (Gregoryen Takvimin ilanı) 1582’ye kadar geçmişi olduğu yazıyor.

3 Mayıs günü önce Social Truth sonra Be­yaz Saray hesabından kendisini Papa gibi gös­teren fotoğrafı ile Trump mesaj mı vermişti! Haftasına seçilen yeni Papa Leo 14 adını alan Robert Prevost ABD’li. Matematik diploması­na sahip ve 5 dil biliyor.

Tutamıyorum zamanı

İddia o ki güneşteki patlamalarla AB ülke­lerinde elektrikler gitmişti. Uzayda tek derdi­miz bu değil. Uzayı şimdiden çöplüğe çevirdik. 1972’de uzaya giden Kosmos 482 geçen hafta dünyaya düştü. İşte zamanda yolculuk.

İsterseniz Nixon sonrası Smithsonian “Serbest Dalgalı Kur Rejimi” gibi Trump ABD Yeni Ekonomi Modeli ile başlayan yeni “Ser­best Dalgalı Faiz Rejimi” döneminin gökyü­zünden gelen işareti olarak düşünebiliriz. Es­ki çağlarda insanlar buna inanırdı. Gerçi ast­roloji ile hala inanıyor. Astroloji malum bilim olarak kabul görmüyor.

Geçtiğimiz Nisan’da Blue Origin ile Jeff Be­zos’un eşi ve Katy Perry dâhil 6 kişilik kadın mürettebat Karman Hattına gittiler. Medya­da, ilk defa sadece kadınlardan oluşan ekip uzaya gitti dense de uzay sınırından bir arka­daşa bakıp çıktılar.

Elon Musk güneş yüzünden dünyada yaşa­mın sona erebileceğini, çok gezegenli bir me­deniyete dönmemiz gerektiğini söyledi. Eğer nüfusumuz sona ermez veya yapay zekâ bizi ele geçirmezse.

Dünya Bankası olur da Uzay Bankası olmaz mı? Türkiye’nin ilk ve tek markalı astroekono­misti olarak verilecek görevlere hazırım.

Vatikan Bankası

Çok bilinmez. Bir banka olmasa da Vati­kan’ın finansal işlerini yürüten “the Istituto per le Opere di Religione (IOR)” diğer adı ile “Din Eserleri Enstitüsü” Papa Pius XII tarafın­dan 1942’de kuruldu. Vatikan Bankası olarak da bilinen IOR, Papa 13. Leo’nun 1887’de kurdu­ğu Hayır İşleri Komisyonuna (Commissione ad pias causas) dayanıyor. Bakalım halef 14. Leo selefini geçebilecek mi?

2023 özet finansallarına göre 107 çalışanı olan Vatikan Bankasının 12.361 müşterisi bu­lunuyor. Bunlar doğal olarak din işleri ile ilgi­lenen birey ve organizasyonlar. Genel Müdürü Gian Franco Mammì. Kardinaller Komisyonu (5 kişi) ve Denetim Kurulu (6 kişi) var.

Sermayesi 700 milyon Euro. Aktif büyüklüğü 5.4 milyar Euro. Karı 30.5 milyon. %23 net kar, %31 net komisyon marjı ile çalışıyor. %60 ser­maye yeterlilik ve %48 maliyet/getiri oranı var.

Kardinaller Komisyonu 13.6 milyon karı­nı din ve hayır işlerine kullanma kararı almış. Bunlar IAS-IFRS standartlarına göre hazırlan­mış rakamlar. Mazars Italia S.p.A bağımsız de­netim şirketi tarafından Nisan 2024’de onay­lanmış.

Tanrı parçacığı

Dan Brown romanları kahramanı simgebi­limci Robert Langdon gibi Vatikan turumuzdan CERN’e geçelim. CERN’de yapılan bir araştır­ma ile Alis Harikalar Diyarına geçmiş olabilir.

ALICE (Büyük İyon Çarpıştırıcısı Dene­yi) ile LHC'de (Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'n­da) yüksek enerjili kurşun çekirdekleri arasın­daki çarpışmalar, protonları etkisiz hale getirip kurşunu geçici miktarda altın çekirdeğine dö­nüştürebildi.

CERN’de kara delik oluşturuyorlar komp­lo teorileri doğru çıktı denebilir mi? Öyle ya, simyacı (alşimist) değersiz metalleri altına çe­virmeye çalışan kişi. Eğer altın kolayca üre­tilebilecekse kıymetli maden olmaz demek. Nixon’dan sonra altındaki en büyük kara delik değilse nedir?

Belki de ABD Hazine Bakanı Scott Bessen bunun için şu açıklamayı yaptı: “Dijital varlık­lar için Amerika Birleşik Devletleri'nin birinci sınıf bir varış noktası olması gerektiğine inanı­yoruz. Dijital varlıklar, stablecoin mevzuatıyla ABD dolarının dünya çapında kullanımını artı­rabilecek önemli bir yenilik kaynağıdır.”