Para politikası için zor dönem

Bu hafta TCMB ve FED’in faiz kararla­rını izleyeceğiz. Küresel ve yerel geliş­melerin para politikası açısından bu kadar belirsizlik yarattığı bir dönem muhteme­len son 25 yılda hiç olmadı.

Türkiye’de enflasyon tarafında olum­lu gelişmeler yaşanırken gerek yurt içi si­yasi ortamın gerilmesi, gerek yurt dışında artan ekonomi politikalarındaki belirsiz­likler merkez bankalarının önünü görme­sini zorlaştırıyor. Geçtiğimiz hafta İsrail ve İran arasında başlayan “çatışma” süreci daha da zorlaştırdı. Artan jeopolitik risk­lerin yanında petrol gibi makroekonomik dengeler için önemli girdi fiyatlarında ar­tışlar meydana geldi.

Nisan ayında tekrar sıkılaşan finansal koşullar ise ekonomik aktiviteyi baskıla­maya devam ediyor. Sanayi üretimine dair öncü göstergeler üretimdeki düşüşü onay­lıyor. Bununla birlikte ihracat tarafında bazı pozitif gelişmeler yaşanabilir. Satın alma yöneticileri endeksinde yer alan alt bilgiler ana metal sanayi ve kara-deniz ta­şıtları ihracat siparişlerinde artış olduğu­na işaret ediyor.

Bu durum son dönemde Almanya imalat sanayinde yaşanan göre­li toparlanma kaynaklı olabilir. Diğer ta­raftan, ABD’nin Çin ve diğer ekonomilere uygulamaya başladığı yeni ithalat oranla­rı tedarik zincirinde değişimi beraberinde getirecek. Daha pahalı hale gelen Çin karşı­sında Türkiye’de bazı sektörler ABD ihra­cat pazarında avantaj yakalayabilir.

Haziran ayında enflasyon gelişmeleri üzerinde Bayram fiyatlamaları, petrol fi­yatlarındaki artışlar ve yaşanan don ola­yı sonrası meyve fiyatlarında gözlenen ar­tışlar etkin oldu. Bora Kaya tarafından he­saplanan WEBTÜFE göstergeleri Haziran ayında lokanta ve oteller, ulaştırma, gıda ve alkolsüz içecekler kalemlerindeki fiyat artışlarının göreli olarak yüksek olduğuna işaret ediyor (https://www.webtufe.com/).

Giyim ve ayakkabı, eğlence kültür, sağlık ve eğitim faaliyetlerindeki fiyat değişimleri çok daha sınırlı. Mevsimsel etkileri bir ya­na koyduğumuzda yaz aylarında enflasyo­nun TCMB’nin tahminleri doğrultusunda hareket etme ihtimali yüksek. Bu noktada artan petrol fiyatlarını bir risk olarak not etmekte fayda var. Bir önceki enflasyon ra­porunda 76.5 dolar olarak varsayılan petrol fiyatı son enflasyon raporunda 65.8 dola­ra güncellenmişti.

Petrolün mevcut 73 do­larlık fiyatı yıl sonu tahminlerimizi değiş­tirmek açısından henüz risk yaratmıyor. Fakat İran’ın Hürmüz boğazından petrol geçişini engellemesi ve çatışmaların de­rinleşmesi durumunda petrol fiyatlarının 90 doların üzerine çıkması bütün dünyada makro dengelerin bozulmasına neden olur. Bu bağlamda, hem ABD’nin hem de Rus­ya’nın arabulucu rolü ve bölgede tansiyo­nun düşürülmesi çabaları yakından takip edilmeli.

Perşembe günü yapılacak PPK toplantısında nasıl bir karar çıkar?

Son günlerde haftalık repodan fonlama miktarının artırılması neticesinde ağırlık­lı ortalama fonlama maliyeti %46’ya gerile­di. Bu köşede daha önce belirttiğimiz üzere politika faizinde indirimden önce koridor uygulaması ile ilgili normalleşme adımı atılması gerekiyor.

Bir başka deyişle, ko­ridorun aktif kullanımına son verilip fon­lamanın ana fonlama kanalı olan haftalık repo ile sağlanmaya başlanmalı. Faiz kori­dorunun aktif olarak kullanıldığı durumda özellikle ticari kredi faizleri koridorun üst bandı referans alınarak fiyatlanıyor. TC­MB’nin normalleşme adımı atması ve faiz koridorunu simetrik hale getirmesi ile re­ferans faiz tekrar %46 olacaktır ki bu du­rum kredi faizleri için yaklaşık 300bp’lik indirim alanı anlamına geliyor. Gelecek ve­rilere bağlı olarak politika faizinde ilk indi­rimin Temmuz ayında yapılma ihtimali ise daha yüksek.

Erken bahar ortamı yaratılmamalı

TCMB Aralık 2024’te ilk faiz indirimi­ni yapmış ve indirimlerin devam edeceği yönünde kamuoyunda bir algı oluşmuştu. Bu algı neticesinde erken bir bahar havası esmişti. Benzer bir durum Merkez Banka­sı’nın enflasyonla mücadelesini zorlaştıra­bilir. Para politikası tarafında disiplin sür­dürülürken şirketlerin finansman konu­sunda yaşadıkları sorunlar için alternatif çözümler üretilmesi (seçici KGF gibi) fay­dalı bir çözüm olarak görünüyor.