Sanayici ithal girdiye yüklendi

Faiz indirimi arifesinde sanayide çarkların ye­niden hızlanması para­lelinde giderek büyüyen girdi ithalatında kesintisiz artış sü­reci şubatla birlikte beş aya ulaştı. Yatırım malı itha­latında düşüşün devam ettiği şubatta, tüketim malı ithalatı ise ay­lar sonra ilk kez düşüşe geçer­ken, hammad­de/ara malı it­halatı geçen yı­lın aynı ayına göre yüzde 10,2 artışla top­lam ithalatı büyüten fak­tör oldu.

Ekonomide sıkı pa­ra önlemlerinin uygula­maya geçmeye başladığı Temmuz 2023’ten Eylül 2024’e kadar olan dönem­de hammadde/ara malı dış alımı, sanayi üretimin­de frene basılmasına bağ­lı olarak aylar itibarıyla sü­rekli ve hızlı düşüşler kay­detmiş, ekimden itibaren ise yeniden artış süreci başlamıştı. Hammadde ithalatı önceki yıl aynı aylara göre kasımda yüzde 3,9, aralıkta yüzde 11,6 ve bu yıl ocakta yüzde 9,2 artmıştı.

Ticaret Bakanlığı’nın açıkla­dığı şubat ayı dış ticaret verile­rine göre şubat ayında toplam ithalat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,8 artışla 28 mil­yar 930,3 milyon dolar olur­ken, bunun 21 milyar 142,5 mil­yon dolarla yaklaşık dörtte üç­lük bölümünü hammadde/ara malı ithalatı oluşturdu. Söz ko­nusu ithal girdilerin toplam it­halat faturası içinde geçen yıl şubatta yüzde 68,8 olan ve ey­lülde yüzde 67,7’ye kadar düş­müş olan payı, ekimde yüzde 68,2’ye, kasımda yüzde 68,5’e, aralıkta yüzde 68,6’ya ve bu yıl ocakta yüzde 72,9’a, şubatta da yüzde 73,1’e ulaştı.

Yatırım malı ithalatında sert düşüş

 Ülkede yeni yatırımların göster­gesi niteliğindeki sermaye (yatı­rım) malı ithalatı ise şubatta ge­çen yılın aynı ayına göre yüzde 20,9 düşüş kaydederek 3 milyar 472,5 milyon dolarla tüketim malı ithalatının çok altında kaldı. Yatı­rım mallarında Temmuz 2023’te yıllık bazda yüzde 55 dolayında bulunan artış, izleyen dönemde hız kesmiş, özellikle 2024’ün ikin­ci çeyreğinden itibaren yerini dü­şüşlere bırakmıştı. Yatırım malı ithalatı program dönemindeki en sert düşüşünü ise bu yıl şubatta kaydetti. Yatırım mallarının top­lam ithalat içinde geçen yıl şubat­ta yüzde 15,8 olan payı, bu yıl aynı ayda yüzde 12’ye düştü.

İthal tüketimde 6 ay sonra ilk düşüş

Parasal sıkılaştırma döne­minde girdi ithalatında­ki seyrin aksine, hız keserek de olsa ay­lar itibarıyla artışını sürdüren tüketim malı ithalatında ise şubatta düşüş ya­şandı. Tüketim malı ithalatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0,7’lik bir düşüşle 4 mil­yar 245,4 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Tüketim mallarında önceki yıl aynı aylara göre Temmuz 2023’te yüzde 99,6 ile rekor düzeyde bulunan artış izleyen aylarda giderek hız kesmiş ve Tem­muz 2024’e gelindiğinde yüzde 3,2 ile ilk kez yerini düşüşe bırakmıştı. An­cak ağustostan itibaren yeniden yıllık bazda artmaya başlayan tüketim malı it­halatı eylüldeki yüzde 12’lik artıştan sonra ekimde yüzde 7,9, kasımda yüzde 15,5, aralık­ta yüzde 27 ve bu yıl ocakta da yüzde 20,6 artış kaydetmişti. Buna göre şubat, program döne­minde tüketim malı ithalatının düşüş kaydettiği ikinci ay oldu.

Yıllık açık 84,9 milyar $ oldu

 Şubat itibarıyla son bir yıldaki toplam ithalat 347 milyar 605,3 milyon dolar oldu, bunun 241 milyar 985,4 milyon dolarla yüzde 69,6’sını sa­nayi başta olmak üzere ekonominin üretim ayağında kullanılan ve toplam pastada en büyük payı alan hammadde/ara malı kate­gorisi oluşturdu. Son bir yıldaki ithalatın 55 milyar 121,5 milyon dolarla yüzde 15,9’unu da tüketim malları oluştururken, yatırım malları 49 milyar 782,2 milyon dolarla toplam ithalatta yüzde 14,3 oranında bir pay alabildi. Şubat sonu itibarıyla yıllık ihracat ise 262 milyar 661,5 mil­yon dolar ve buna göre yıllık dış tica­ret açığı da 84 milyar 943,8 milyon dolar olarak gerçekleşti.