Sevim koş, koş, Fransız kalmayalım
Bizimkiler’de Cemil (rahmetli Uğurtan Sayıner) camda sürekli sağa sola haber yetiştirir. Bizim medyada yer bulamıyor ama Fransa’da uzun süredir bütçe açığı tartışma konusu, buradan haberi yetiştirelim. 400 Fransalı yazımızda detayı var.
2 yıl boyunca en zengin Fransızlardan ve 400 büyük Fransız sermayesinden (şirketinden) süper karların vergilendirilmesi (servet vergisi alınması) söz konusu. LVMH (Louis Vuitton-Moët-Hennessy) CEO’su Bernard Arnault bütçe açığı için, şirketlere konan bu ek vergiyi ABD örneğini vererek eleştirdi ve operasyonlarını ABD’ye taşıyabileceğini söyledi ve Şanzelize’de (Champs-Élysées) çarşı çok fena karıştı.
La Joconde
Fransa vergiyi tavana ve tabana yayma arasında ikiye bölündü. Ciotti, Knafo gibi vekiller “girişimciler cezalandırılıyor, Arnault giderse bütçenin vergi faturasını kalanlar paylaşır” dediler X hesaplarında.
Marion Maréchal “Kuzey Kore ekonomisine dönüyoruz” tiviti attı. Vekil Léaument Knafo’ya “milyarderleri savunuyorsun, Arnault giderse gitsin, biz onlarsız yapabiliriz ama işçiler olmadan “made in France” yapamayız” yazdı hesabından. Ekonomist Babeau cevaben “LVMH Kolkhoze olur, biz de Lada Louis Vuitton üretiriz artık” tiviti attı.
Tondelier “2024’de süper karlara süper temettü aldılar ama hala şikâyet ediyorlar” derken, vekil Benjamin Lucas “demokrasimizi tehdit ediyor, bu şantajı kabul edemeyiz” tivitini paylaştı. Vekil Ruffin vergi cennetlerini işaret ederken, L’Humanité gazetesindeki haberde 20 yılda süper zenginlerin yüzde 119 kar artışı yaptığı yazıyordu. MEDEF ve iş dünyası ile işçi federasyonlarından (daha sert) farklı tepkiler gelirken, Michelin İcra Kurulu Başkanı Florent Asya ile rekabette ücretlerin (işçilik giderleri) seviyesi sorun değil net ve brüt ücret arasındaki fark yani vergiler sorun derken, Marine Le Pen LCI kanalı röportajında “kamuda memur sayısı fazla değil” diyordu.
10 Ekim 2023 tarihli “Aydınlanma Çağı” yazımızda, toprak sahibi aritokratlar (Bourbon yanlıları lejitimistler), mali aristokrasi (Orleans hanedanı yanlıları) ve sanayi burjuvazisinin bütçe ile ilişkisine, benzer bir sürece değinmiştik.
Macron, Mona Lisa’nın (La Joconde) Louvre’da yeni yerine taşınacağını söylerken, yeni yerin çıkış kapısının kendisinin destek verdiği LVMH Samaritaine binasına doğru olacağı eleştirisi geliyordu.
DTH hariç net rezerv
Fed’den anlayan Trump, Fed (Powell) için “esas işlerine odaklansalardı enflasyonu düşürebilirlerdi, banka denetimleri dâhil çok kötü yönettiler” dedi. Hatırlarsak 2023 yılında 6 tane banka batmıştı ABD’de.
BRICS+ parasına karşılık vergi ve tarife tehdidini yinelerken, Meksika, Kanada, Çin’e yeni vergiler koydu ve AB’ye de koyabileceğini belirtti. Grönland ve Panama için tartışmalar sürüyor. Kanada ve Meksika paraları değer kaybederken Euro dolar pariteye çok yaklaştık. Bağımsız merkez bankası, endojen politika faizi sizlere ömür bu coğrafyalarda.
Swap hariç net rezerv diye bir tanım ve hesaplama dünyada yok demiştik. Ama kazan doğuruyorsa kazanın öldüğüne de inanmak gerekir. Bu durumda Fed’in (DTH) döviz tevdiat hesapları hariç net (döviz) rezervini biz de hesaplayabiliriz. Döviz yurtiçi yerleşiklerin yabancılarla ulusal parasının takası (swap, değiş-tokuş) ile elde edilir. Banknot görüldüğünde ödemeli borç senedidir. DTH’lar bu anlamda karşı tarafın (kısa vadeli) borçlarıdır. Fed’in Eylül 2024 finansallarından hareketle, repo hariç net döviz rezervi 16 milyar 800 milyon dolar karşılığında. Vadesi gelmemiş döviz alacakları da 3 milyar dolar muadili.
Fed’in repo ve (döviz tahvil) alacak hariç net döviz rezervi 1,04 pariteden diğer FX kompozisyonu dâhil ancak 13 milyar 270 milyon euro. 30 Ocak 2025 haftalık vaziyeti itibarı ile döviz rezervi brüt 17 milyar 650 milyon dolar muadili. Pasifte 9 milyar 680 milyon dolar yükümlülüğü düşünce net döviz rezervi 8 milyar dolar muadili. Fed repo ve (tahvil) alacaklar hariç net rezervi diğer FX kompozisyonu dâhil 1,04 pariteden sadece 3 milyar euro. 24 Ocak itibarı ile Türkiye’nin döviz tevdiat hesaplarındaki (TCMB) 165 milyar doların euro olarak talep edilmesi halinde, Fed’in döviz rezervi yine 1,04 pariteden 158 milyar euro eksiye dönmektedir. BDDK haftalık bülten 191 milyar dolara göre ise -183 milyar euro.