Şirketlerin kendi hisselerini almaları durumunda tevkifat
Şirketlerin kendi hisselerini iktisap etmeleri halinde bu işlemin belli şartlar dahilinde dağıtılmış kâr payı sayılacağı ve bu tutarlar üzerinden yüzde15 vergi tevkifatı yapılacağı Gelir Vergisi Kanunuyla düzenlenmiştir.
Düzenlenen bu kanun Cumhurbaşkanına bu oranı sıfıra kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmak suretiyle yeniden tespit etmeye yetki vermiştir.
14 Şubat 2023 tarih ve 6791 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile şirketlerin kendi hisselerini iktisap etmeleri halinde yürürlükte olan tevkifat oranı yüzde 15’ten yüzde 0’a indirilmiştir. Bu defa da 7 Temmuz tarih ve 7343 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile tevkifat oranlarında değişiklik yapılmış olup, bu yazımızda yapılan değişikliğin kapsamı ele alınmaya çalışılacaktır.
Değişiklik öncesi şirketlerin kendi hisselerinin iktisabında tevkifat
Şirketler Türk Ticaret Kanunu hükümleri uyarınca sermayelerinin belli bir oranına kadar ortakların hisselerini satın alabilmekte ancak bu satın alma bedelsiz paylar hariç pay sahipliği hakkı vermemektedir. Bu satın alma herhangi bir vergileme doğurmamakla birlikte, belli şartlar dahilinde kâr dağıtımı sayılarak Gelir Vergisi Kanununu uyarınca tevkifata tabi tutulmaktadır.
Gelir Vergisi Kanununun 94. Maddesi uyarınca, tam mükellef sermaye şirketlerinin kendi hisse senetlerini veya ortaklık paylarını iktisap etmeleri durumunda bunları; l Sermaye azaltımı yoluyla itfa etmeleri halinde iktisap bedeli ile hisse senetlerinin veya ortaklık paylarının itibari değeri arasındaki fark tutarın sermaye azaltımına ilişkin kararın ticaret sicilinde tescil edildiği tarih, l İktisap bedelinin altında bir bedel karşılığında elden çıkarmaları halinde iktisap bedeli ile elden çıkarma bedeli arasındaki fark tutarın elden çıkarma tarihi, l İktisap ettikleri tarihten itibaren iki tam yıl içerisinde, sermaye azaltımı yoluyla itfa etmemeleri veya elden çıkarmamaları halinde, iktisap bedeli ile hisse senetlerinin veya ortaklık paylarının itibari değeri arasındaki fark tutarın iktisap tarihinden itibaren iki tam yıllık sürenin son günü itibarıyla dağıtılmış kar payı sayılacağı ve yüzde 15 vergi tevkifatı yapılacağı düzenlenmiştir.
14 Şubat 2023 tarihli ve 6791 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile tam mükellef sermaye şirketlerinin kendi hisse senetlerini veya ortaklık paylarını iktisap etmeleri durumunda, dağıtılmış kâr payı sayılan bu tutarlar üzerinden uygulanan stopaj oranı yüzde 15’ten yüzde 0’a indirilmişti.
Tevkifat oranında son durum
7343 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile tam mükellef sermaye şirketlerinin iktisap ettikleri kendi hisse senetleri veya ortaklık paylarına ilişkin olarak dağıtılmış kar payı sayılan tutarlar üzerinden yüzde 0 oranında tevkifat yapılmasına dair düzenlemede değişiklik yapılarak, yalnızca payları Borsa İstanbul’da işlem gören tam mükellef sermaye şirketlerinin iktisap ettikleri kendi hisse senetlerine ilişkin olarak dağıtılmış kar payı sayılan tutarlar üzerinden yapılacak tevkifat oranı yüzde 0 olarak belirlenmiştir.
Böylelikle yüzde 0 tevkifat uygulaması, Borsa İstanbul’da işlem gören tam mükellef sermaye şirketi payları için uygulanacak, diğer şirketler için ise, 14 Şubat 2023 tarihli karar ile sıfıra indirilen tevkifat oranı tekrar yüzde 15’e çıkarılmış olmaktadır. Tevkifat oranı; diğer sermaye şirketlerinin 7 Temmuz 2023 tarihinden önce iktisap ettikleri kendi hisse senetlerine ilişkin olarak yüzde 0 uygulanacak, söz konusu tarihten itibaren iktisap edilen kendi hisse senetleri için ise yüzde 15 olarak uygulanacaktır.