Stok beyanı mercek altında

7440 Sayılı yapılandırma kanununun 6/1. Maddesi, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine işletmede mevcut olduğu hâlde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar için işletme kayıtlarının düzeltilerek fiili duruma uyguna hale getirilmesine imkân vermiştir.

Bu uygulamadan çok sayıda mükellef yararlanmış, başvurular 3 Temmuz 2023 tarihine kadar yapılmış bulunmaktadır.

Geçtiğimiz günlerde stok beyanında bulunan mükelleflerden bazılarına bağlı bulundukları vergi daireleri tarafından bilgi isteme yazıları gönderilerek beyan etmiş oldukları stoklarla ilgili açıklamalar istenilmektedir. Bu uygulama, işletme kayıtlarını kanunun vermiş olduğu sınırlar çerçevesinde düzeltmiş olan mükelleflerde vergi incelemesine mi alınıyoruz şeklinde bir tedirginliğe yol açmıştır.

Stok beyanı nedir?

Stok beyanı gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları yasal defter kayıtlarına intikal ettirmek suretiyle, kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirme imkânı sağlayan bir düzenlemedir.

Kayıtlara intikal ettirilen makine, teçhizat ve demirbaşlar ile emtianın rayiç bedeli üzerinden tabi oldukları KDV oranın yarısı oranında hesaplanarak, stok beyanına ilişkin beyanname ve envanter listesi, kağıt ortamında veya elektronik ortamda sorumlu sıfatıyla beyan edilmiş oldu.

Rayiç bedelin mükelleflerin kendilerince veya ilgili meslek kuruluşlarınca belirlenerek söz konusu beyanın 3 Temmuz 2023 tarihine kadar yapılacağı ve tahakkuk edecek verginin de aynı süre içinde ödeneceği hüküm altına alınmıştır.

Vergi dairesi neleri soruyor?

Geçtiğimiz günlerde farklı sektörlerde faaliyette bulunan ve stok beyanında bulunmuş olan bazı mükelleflere vergi daireleri tarafından stok beyanlarına ilişkin olarak bilgi isteme yazıları gönderilmiştir.

Vergi Daireleri tarafından gönderilen yazılarda, stok beyanının fiili duruma uygun olup olmadığı, beyanın ödenip ödenmediği, KDV oranlarının doğru olup olmadığı, KDV sinin indirim veya gider konusu yapılıp yapılmadığı, stokların maliyet olarak dikkate alınıp alınmadığı gibi sorular sorularak 15 gün içinde ispat edici belgelere dayanarak bilgi verilmesi istenilmektedir. 15 gün içinde bilgi vermeyen mükelleflere Özel Usulsüzlük cezası kesileceği ve incelemeye sevk edileceği belirtilmektedir.

Stok beyanı incelenebilir mi?

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından stok beyanlarının doğruluğu her zaman kontrol edilebilir ve vergi incelemesine tabi tutulabilir.

Yapılan işlem vergi incelemesi mi?

 Vergi daireleri tarafından yapılan bilgi isteme çalışmaları, risk analiz merkezi tarafından tespit edilmiş olan mükelleflere yönelik olarak yapılan araştırma çalışmaları olup vergi incelemesi değildir.

Yapılan araştırma ve analizler neticesinde açıklamaları yetersiz bulunan ve riskli görülen mükellefler için yoklamalar, fiili envanterler ve vergi incelemeleri yapılabilir. Stok beyanının doğru olup olmadığının tespiti, ancak beyanda bulunan mükellefler nezdinde yapılacak olan fiili ve kaydi envanter çalışmaları neticesinde ortaya çıkacaktır.

Kamu idaresi vergiye tabi her türlü iş ve işlemi kontrol etmeli ve denetime tabi tutmalıdır. Ancak kayıtlarını ve beyanlarını iyi niyetle düzelten işletmeler nezdinde Maliye ekipleri tarafından yapılacak sayımlar ve denetimler hem firmaları tedirgin edecek hem de kamuya olan güveni sarsabilecektir. Onun için denetime ve fiili sayıma tabi tutulacak olan mükelleflerin titizlikle seçilmesi gerekmektedir.