Tarım - ekonomi ve enflasyon ilişkisi

Türkiye ekonomisinin enflasyonla mücadelesinde tarım ve dolayısıyla gıda fiyatları belirleyici unsur olmaya devam etmektedir.

Özellikle 2021 Eylül’ünden sonraki yeni ekonomi programının başarısızlığı, gıda enflasyonunu ve tarım fiyatlarındaki artışı en fazla etkilendiği alan olmuştur.

Özellikle 2023 yılında Dünya gıda enflasyonundaki düşüşe rağmen Türkiye'deki gıda enflasyonunun artışı iç dinamik kaynaklı fiyat artışında belirleyici olmuştur.

  Türkiye ekonomisinin önemli bir sektörü olan tarım, ülkenin milli gelirindeki payı açısından oldukça önemlidir. Türkiye tarımı, ülkenin sahip olduğu geniş tarım arazileri ve iklim koşulları nedeniyle oldukça çeşitli ürünlere ev sahipliği yapmaktadır.

Tarım aynı zamanda, ülkenin gıda güvenliği açısından da hayati öneme sahiptir. Tarım sektörü, Türkiye’nin ekonomik büyümesine de büyük katkı sağlamaktadır. Tarımsal ürünlerin ihracatı, ülkenin dış ticaret dengesine de önemli katkılar sunmaktadır. Türkiye, meyve ve sebze, hububat, çiçek ve bitki türleri, tohumlar, hayvancılık ürünleri gibi birçok tarımsal ürünü dünya geneline ihraç etmektedir.

Ancak, son yıllarda tarım sektörü, diğer sektörlere göre ekonomik büyümenin gerisinde kalmıştır. Tarım sektörüne yeterince yatırım yapılmaması ve verimli tarım arazilerinin azalması gibi sorunlar tarım sektörünün büyüme potansiyelini kısıtlamaktadır. Tarım ürünlerinin fiyatları, üretim, arz ve talebe bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, tarım ürünlerindeki fiyat artışı veya azalışı, ülke genelinde enflasyonu etkileyebilir. Tarım ürünlerinde yaşanan artış veya azalış, üretici maliyetlerini ve tarım ürünlerinin fiyatlarındaki artışı veya azalışı etkileyebilir ve bu da sonuçta tüketicilere yansır.

Tarım ürünlerindeki azalış, genellikle fiyatların düşmesine ve enflasyonun düşük seviyelerde kalmasına yol açabilirken, ürünlerdeki artış yüksek maliyetlere ve enflasyonun artmasına neden olabilir. Öte yandan, iklim değişikliği, afetler ve diğer doğal faktörler gibi tarım ürünlerini etkileyen dış faktörler de tarım enflasyonu ilişkisinde önemli bir rol oynayabilir.

Örneğin, kuraklık gibi doğal afetler, tarım ürünlerinin üretimini azaltarak fiyatları yükseltebilir ve bu da enflasyonu artırabilir. Sonuç olarak, tarım ürünler ve enflasyon arasında güçlü bir bağlantı vardır ve tarım ürünlerindeki fiyat artışı veya düşüşü, ekonomik koşulları olumsuz veya olumlu yönde etkileyebilir. Türkiye’de bugün TÜFE’nin harcama grupları içinde Gıda ve Alkolsüz içeceklerin payı %25,43’tür ve bu oranın temel belirleyicisi tarım fiyatlarıdır. Aşağıda Eylül 2023 itibariyle Antalya bölgesinde son 3 yıldır domates üretiminin maliyet değişim tablosunu görmektesiniz.

Döviz hareketlerine duyarlı tüm bu kalemler 2021 Eylülünden itibaren artışı enflasyonun kök sebebinin gıda, gıdanın kök sebebinin tarımsal girdi maliyetlerindeki artış olduğu görülmektedir. Son söz: Çiftçi ülkenin efendisi anlayışı geri gelmeden toplumsal ve sosyal sorunlar devam edecektir.