Yıllık dış ticaret açığında rekor küçülme
Enflasyondan sonra ikinci temel hedefi cari açığı düşürmek olan mevcut ekonomik programla uyumlu bir seyir izleyen dış ticaret tablosunda iyileşme temmuzda daha da belirginleşti. İhracatta canlanma, ithalatta ise kurlardaki yatay seyre rağmen iç talepteki daralmaya bağlı olarak düşüş yaşanan temmuzda 7,3 milyar dolarla geçen yılın aynı ayındakinin neredeyse yarısı kadar bir dış ticaret açığı verilirken, yıllık bazda ise açık 82,4 milyar dolarla son 25 ayın en düşük düzeyine indi. Yıllık açıkta son bir yıldaki küçülme 40 milyar dolara yaklaştı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı dış ticaret verilerine göre temmuzda geçen yılın aynı ayına göre ihracat yüzde 13,8 oranındaki artışla 22 milyar 510 milyon dolar olurken, ithalat yüzde 7,8 azalarak 29 milyar 804,9 milyon dolara geriledi ve aylık bazda 7 milyar 294,9 milyon dolarlık bir dış ticaret açığı verildi. Aylık açık, geçen yılın aynı ayındaki düzeyinin yüzde 41,8 altında gerçekleşti. İthalattaki düşüşe rağmen aylık dış ticaret hacmi geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0,4 genişleyerek 52 milyar 314,9 milyon dolar oldu. Geçen yıl temmuzda yüzde 61,2 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, bu yıl aynı ayda ise yüzde 75,5 düzeyinde oluştu.
Bu yılın ilk yedi ayında dış ticaretteki gerçekleşmeler, 9 günlük bayram tatilinin olduğu hazirandaki arızî gelişme dışında, aylar itibarıyla lehte bir seyir izledi.
Ocak-temmuz dönemi toplamında ihracat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,1 artışla 148 milyar 737,9 milyon dolara yükselirken, ithalat hacmi yüzde 8,3 daralarak 198 milyar 675,6 milyon dolara geriledi. Böylece dış ticaret açığı geçen yılın ilk yedi ayındaki hacme göre yüzde 32,4 küçülerek 49 milyar 937,7 milyon dolara indi. Dış ticaret hacmi ise yedi aylık dönemlere göre yüzde 3,4 daralarak 295 milyar 146,2 milyon dolar oldu. Geçen yılın ilk yedi ayında yüzde 65,9 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı bu yıl aynı dönemde 9 puanlık artışla yüzde 74,9’a yükseldi.
Yıllık açık 82,4 milyar dolara indi
Temmuz sonu itibarıyla son bir yılda toplam ihracat 261,5 milyar dolara, yıllık ithalat ise 343,9 milyar dolara ulaştı. Geçen yılın temmuz sonu itibarıyla 121,1 milyar dolar olan yıllık dış ticaret açığı bu yıl temmuz sonu itibarıyla 82,4 milyar dolara kadar indi. Buna göre yıllıklandırılmış bazda dış ticaret açığı son bir yılda yüzde 32 oranında 38,7 milyar dolar küçüldü. Geçen yıl temmuz sonu itibarıyla yüzde 67,6 olan yıllık ihracatın yıllık ithalatı karşılama oranı 8,4 puan artarak bu yıl aynı tarihte yüzde 76’ya ulaştı.
Yıllık dış ticaret açığı Mayıs 2023’te 122,2 milyar dolara kadar yükseldikten sonra ekonomide radikal politika değişikliğine gidilen geçen yılın ikinci yarısından itibaren aylar itibarıyla sürekli küçülerek bu yıl mayıs sonunda 87,1 milyar dolara kadar inmiş, ihracatta düşüş, ithalatta artış yaşanan haziran ayında ise 87,7 milyar dolara çıkmıştı. Buna göre uzun tatil nedeniyle haziranda yaşanan gelişme arızi olarak kaldı ve yıllık bazda dış ticaret açığı temmuzda da kapanma yönündeki seyrine devam etti.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz: Tüm zamanların en yüksek temmuz rakamı
Temmuz ayına ilişkin geçici dış ticaret verilerini değerlenen Cumhur-başkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, uyguladıkları politikaların beklentileri olumlu yönde etkilediği ve öngörülebilirliğin arttığı ekonomik ortamda ihracatın gelişmeye devam ettiğini vurguladı. Yılmaz, “İhracatımız 2024 yılı temmuz ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 13,8 artarak 22,5 milyar dolar olarak gerçekleşti ve tüm zamanların en yüksek temmuz ayı ihracat değeri olarak kaydedildi. Cari açık başta olmak üzere risklerin azaldığı bir ortamda, dövize erişim artarken, dış finansmanın maliyeti düştü. Tesis ettiğimiz ekonomik istikrar ve güven ortamında ihracat odaklı sürdürülebilir büyüme hedefimiz ve istihdam dostu politikalarımız doğrultusunda ekonomimizi daha da güçlendirmek için emin adımlarla ve kararlılıkla ilerliyoruz” dedi.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek: Cari açığın azaltılmasında mesafe katettik
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, dış ticaret verileriyle ilgili değerlendirmesinde “Makroekonomik dengesizliklerden biri olan yüksek cari açığın azaltılmasında önemli mesafe katettik” dedi. Şimşek, “Temmuz’da yıllık dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı dönemine göre 38,7 milyar dolar geriledi. Bu durum temmuz için yıllık cari açıkta 20 milyar doların altında bir seviyeye işaret ediyor. Azalan cari açık ve dış finansman ihtiyacı dezenflasyon sürecine önemli katkı veriyor. Ana hedefimiz olan fiyat istikrarına ulaşarak gelir dağılımında kalıcı refah artışı sağlayacağız” diye konuştu.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat: Döviz rezervlerinin artmasına katkı yapacak
Temmuz ayı dış ticaret verilerini değer-lendiren Ticaret Bakanı Ömer Bolat, dış ticarete ilişkin açıklanan verilerin uygulanan ekonomi politikalarının başarılı sonuçlar ürettiğini, hem ihracatın artmasına hem de büyüme hedeflerine olumlu katkı sağladığını gösterdiğini belirtti. Bolat, “Dış ticaret ve cari işlemlerde yaşanan dengeleme ve iyileşme, döviz rezervlerimizin artmasına ve istikrarın güçlenmesine katkı yapacaktır” dedi. Hükümetin uyguladığı politikalar ve attığı adımların programın güçlü şekilde çalışmaya devam ettiğini gösterdiğini belirten Bolat, resmi verilere göre mal ve hizmet ihracatının arttığını, ithalatın ise azalmaya devam ettiğini ifade etti.
Aylık açığın %59’u enerji ve altından
Temmuz ayında Türkiye’nin enerji ve parasal olmayan altında ihracatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 22,4 artışla 1 milyar 986 milyon dolar olurken, bu ürünlerdeki ithalatı yüzde 19 azalarak 6 milyar 298,9 milyar dolara geriledi. Söz konusu ürünlerin dış ticaretinde verilen açık yüzde 29,9 küçülerek 4 milyar 312,9 milyon dolara indi.
Enerji ürünleri ve altın dış ticaretinde geçen yılın temmuz ayında yüzde 20,9 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı bu yıl aynı ayda yüzde 31,5’e çıktı. Buna göre enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ihracat, temmuzda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 13 artarak 20 milyar 524 milyon dolara yükseldi, bu ürünler hariç ithalat ise yüzde 4,2 azalarak 23 milyar 506 milyon dolara geriledi.
Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç dış ticaret açığı temmuz ayında 2 milyar 982 milyon dolar oldu. Buna göre temmuzda verilen her 100 dolarlık açığın 59 doları enerji ürünleri ve altından kaynaklandı. Temmuzda enerji ve altın dışındaki ürünlerde dış ticaret hacmi yüzde 3,1 büyüyerek 44 milyar 30 milyon dolar olarak gerçekleşti. Aylık bazda enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 74’ten yüzde 87,3’e yükseldi.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır: Program dahilinde iyileşme sürecini sürdüreceğiz
Temmuz ayı dış ticaret verilerini değerlendiren Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, “Dış ticarette alınan iyi sonuçlar, cari işlemlerde yaşanan iyileşme ve dengelenmeler Türkiye’nin kararlı ve istikrarlı ekonomi politikalarının sonucudur” açıklamasını yaptı. Takvim ve program dahilinde reform ve iyileşme sürecini sürdüreceklerini dile getiren Kacır, “Dış ticarette alınan iyi sonuçlar, cari işlemlerde yaşanan iyileşme ve dengelenmeler Türkiye’nin kararlı ve istikrarlı ekonomi politikalarının sonucudur. Takvim ve program dahilinde reform ve iyileşme sürecini sürdüreceğiz. Türkiye’nin rotası ve hedefi bellidir; Yatırım, inovasyon, yüksek teknoloji, istihdam, üretim ve ihracatla büyümek” dedi.