142 milyar dolarlık muzun geleceği tehlikede, tadımız kaçıyor

Business Research Company’ye göre 2029’da 161,37 milyar dolarlık büyüklüğe erişmesi beklenen uygun fiyatlı besleyici mu­zun geleceği iklim tehdidi altında.

Kara Sigato­ka ve Tropikal Irk 4 gibi hastalıklar Kolombi­ya, Peru gibi ülkelerde artıyor. Uzmanlara gö­re hastalığa çare bulunmazsa tedarik zincirleri çökebilir. Natur, “dünya muz ihracatının yüz­de 80’ini karşılayan Latin Amerika ve Karayip­ler’de muz yetiştirmeye uygun alanların yüzde 60’ı 2080’e doğru yok olacak.”

Muz kıtlığı

Bir milyondan fazla kişinin istihdam edildi­ği, küresel dördüncü büyük tarım ürünü olan muz, 400 milyon insanın günlük kalorilerinin yüzde 27’sini karşılıyor. Bölgesel sıcak hava dalgaları ani arz şokları ve fiyat sıçramalarına neden oluyor.

Tat hafızamız risk altında

ABD dünyanın en büyük baharat ithalatçısı yıllık 2 milyar dolarlık aroma pazarı risk altın­da. Brezilya’nın karabiberi, Madagaskar’ın va­nilyası, Sri Lanka’nın tarçını dünyanın en bü­yük tatları hepsi kuraklık riski altında. İklimin yıkıcı etkisi dünyanın tat hafızalarını riske atı­yor. Kahve, kakao, muz, domates, buğday gi­bi pek çok tarım ürünü sıcaklık, ısı değişimi kaynaklı istilacılarla ve hastalıklarla mücade­le ediyor.

245, 2 milyar dolarlık kahve pazarı da tehlike altında

2023 ve 2024 yıllarında Batı Afrika’daki za­yıf hasadın ardından bu yıl da Fildişi’nde kakao üretiminde yüzde 40 düşüş öngörülüyor. Üre­ticilerin yüzde 702i küçük aile çiftçileri, kah­ve göçleri pek yakında. Adaptasyon için çiftçi­ler kuraklığa daha dayanıklı Robusta’ya yöneli­yor. Gençliğin damarlarındaki kan son yıllarda kahve şeklinde akıyor, Starbucks gibi markalar sosyal performans endeksinde hızla yükselir­ken üreticiler inovatif çözümlerle kahveyi ve diğer lezzetleri tahtında tutmaya çalışıyor.

Soyadan kahve

Prefer, kırık pirinç, bezelye gibi daha düşük maliyetli, atık hammaddelerle kahve üretti. 212 Milyar dolarlık dünyanın en önemli tarım ürünlerinden soyadan şimdi de kahve yapıldı. Şirket soya kahvesine kafein özelliğini de ekle­yerek, çözümü tarlada değil laboratuvarda ara­yarak iklime kafa tutuyor. Gerçek kahveye yüz­de 40 oranında eklenen karışım kahve zincir­lerinin maliyet kontrolü için önemli bir fırsat.

Global Market’e göre 125 dolarlık dünya çi­kolata pazarı tehdit altında. Nestle, kakao meyvesinin yüzde 30’a kadar daha fazlasını iş­leyebilecek bir teknolojiyle çikolata verimini artıran bir patent duyurdu. Geleneksel çiko­lata yalnızca kakao kabuğunun içindeki çekir­deklerden yapılır. Yeni patent, kakao meyve­sinin özü, plasenta ve kabuğunu da kullanıyor.

Mükemmel çikolatanın sırrı çözüldü

Bilim insanları etkin hammadde kullanımı, tat geliştirme gibi süreçleri yöneterek iklimin yıkıcı etkilerini azaltmaya çalışıyor. Notting­ham Üniversitesi araştırmacıları, çikolataya tat veren mikrobiyal türleri ve fermantasyon Ph-sıcaklık kombinasyonlarını yapay zeka ile çalışıp, kontrollü bir fermantasyon planlama­sı yaparak mükemmel “fine-flavor” sırrını bul­dular. Mükemmel tat, mükemmel kaynak kul­lanımı, iklimle mücadelenin bilimsel yolu.

Protein üretmede çığır açan keşif

Elbette sadece kahve zor durumda değil, proteine ulaşmak her zamankinden daha zor. Böcekler, havadan protein, bitkisel protein derken bilim protein üretme teknolojilerin­de devrimsel çalışmalara imza atıyor. Scripps Research’te geliştirilen bir çalışma ile “süper proteinler 100 bin kat daha hızlı üretilebili­yor.” Bilim insanları evrimi hızlandıran T7-O­RACLE’yi geliştirdi. Devrimsel teknoloji ile eskiden yıllar süren üretimler şimdi bir günde yapılabiliyor.

Tat hafızamız sıcaklara dayanıklı değil

Vanilya, tarçın, karabiber gibi onlarca baha­ratın tadı iklim tehdidi yanında Trump tarife­leri nedeniyle de kaçıyor. İnsanlık, uygarlığın yarattığı sahte bolluk yanılsamalarına yaslan­dıkça bilimden kopuyor, tat hafızamız çorak­laşıyor. Tarımla uygarlıklar inşa eden homosa­piensin açgözlü torunları Antroposen mezarlı­ğına gömülmek üzere.

Çırpındıkça batan insanlığın elinde malu­matfuruşlardan emanet çorak tatlar, çöküşün acı tortusu, boş tabak, boş bardaklar.

Yazara Ait Diğer Yazılar