ABD 5 yılda 1500 nükleer silah geliştirecek

Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI), ku­ruluşunun 75’inci yıldönümü nede­niyle geçen hafta Viyana’da olağanüstü bir Dünya Kongresi düzenledi. IPI’nın ta­rihindeki en büyük kongrelerden biri olan toplantıya tüm dünyadan 600’den fazla gazeteci, akademisyen ve sivil toplum ku­ruluşu temsilcisi katıldı. IPI Türkiye Ulu­sal Komitesi Başkanı olarak ben de kong­reye katılan gazetecilerden biriydim. Kongre dopdolu ve oldukça renkli geçti.

Gazetecilik mesleğinin “Big Tech” adı verilen büyük teknoloji şirketleri kar­şısında ayakta kalabilmek için verdiği mücadele, dünyanın dört bir yanından araştırmacı gazetecilik hikayeleri, ba­ğımsız medyanın mali olarak ayakta ka­labilmesi için yeni yöntemler, vs. gibi gazeteciliğin geleceğiyle ilgili birçok ko­nu masaya yatırıldı.

Kongrede ayrıca Gazze’de İsrail sal­dırıları sonucunda hayatını kaybeden Filistinli Gazeteci Meryem Ebu Dag­ga, Rusya-Ukrayna Savaşı’nda hayatını kaybeden Ukraynalı Gazeteci Victoria Roshchyna, ülkesinde tutuklu bulunan Gürcistanlı Gazeteci Mzia Amaglo­belli, Perulu Gazeteci Gustavo Gorriti, Amerikalı gazeteci Martin Baron, Hong Konglu Gazeteci Jimmy Lai ve Etiyop­yalı Gazeteci Tesfalem Waldyes’e “2025 Dünya Basın Özgürlüğü Kahramanı” ödülü verildi.

Kongredeki en ilginç oturumlardan biri de “Atomik Sırlar: Manşetlerin öte­sindeki nükleer silah haberleri” başlıklı paneldi. Paneldeki konuşmacılardan bi­ri de savunma ve nükleer tehdit üzerine uzmanlaşan New York Times Yazarı W.J. Hennigan’dı.

Rusya ve Çin takip edecek

Hennigen konuşması sırasında öyle il­ginç bilgiler verdi ki bunları mutlaka yaz­mam gerekiyor diye düşündüm. ABD ile Rusya arasındaki “Yeni Stratejik Silahla­rın Azaltılması Anlaşması”nın (START) süresinin 5 Şubat 2026’da sona ereceğine dikkat çekerek, anlaşmanın sona erme­sinin ardından nükleer silah arsenalinin genişlemesi alanında endişe verici geliş­meler yaşanabileceğini anlattı.

Hennigen, ABD’nin önümüzdeki beş yıl içinde yaklaşık 1500 adet nükleer si­lah geliştireceğinin altını çizerek, “Ta­bi ki Rusya ve Çin de onu takip edecek. ABD’nin nükleer silahlarının moderni­zasyonu ve Çin ile Rusya’nın bunu takip etmesi şu anda en büyük haber” dedi.

ABD ve Rusya’nın nükleer silahların azaltılması anlaşmasının süresinin do­luyor olması Çin’i de son derece endişe­lendiriyor olmalı ki bundan yaklaşık bir ay önce Çin, her iki ülkeye de anlaşmanın uygulanmasına yeniden başlama ve nük­leer silahlarını önemli ölçüde azaltma çağrısında bulundu.

Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Guo Ji­akun, “Dünyanın en büyük nükleer silah cephaneliğine sahip olan ABD ve Rusya, nükleer silahsızlanma konusunda özel ve birincil sorumluluklarını ciddiyetle yeri­ne getirmeli, anlaşmanın uygulanmasına yeniden başlamalı, takip düzenlemelerini tartışmalı ve nükleer stoklarını doğrula­nabilir, geri döndürülebilir ve etik olarak bağlayıcı bir şekilde önemli ölçüde azalt­malıdır” dedi.

Hennigen ayrıca ABD Başkanı Do­nald Trump’ın en büyük destekçilerin den bir olan, Pay Pal’ın kurucularından teknoloji milyarderi Peter Thiel’in yö­netiminde olduğu General Matter şir­ketinin, Kentucky’de özel sektörün sa­hip olduğu ilk uranyum zenginleştirme tesisini kurmayı planladığını vurgula­yarak, “Düşünün, bu konuda ulus dev­letlere bile güvenilmiyorken şimdi bi­reylere bu hak veriliyor!” diye konuş­tu. (Şunu hatırlatmakta fayda var, İran, uranyum zenginleştirme tesisleri ne­deniyle yıllardır ABD tarafından ve AB yaptırımlara maruz kalıyor.)

Görünen o ki 5 Şubat 2026 tüm dünya­nın geleceği açısından çok önemli bir ta­rih olacak. Hennigen’ın dediği gibi, nükle­er silahların yayılması konusu özellikle o tarihten sonra “en önemli haber” olacak.