AP’den “yeni ilişki” teklifi
Avrupa Parlamentosu’nun hazırladığı 2025 Türkiye Raporu’nda Avrupa Birliği ile Türkiye için “katılım süreci yerine yeni ilişki” teklifi yapıldı.
AB ile Türkiye arasındaki tam üyelik müzakerelerinin “2018 yılından itibaren fiilen durduğu” hatırlatılan raporda, AB tam üyeliğine bağlılığa dair Türkiye’de yapılan açıklamalara rağmen, “üyelik sürecinin temelini oluşturan değerler arasında uçurumun derinleştiği” vurgulanarak, katılım süreci yerine yeni ilişki teklif edildi. AB tam üyeliği için “Kopenhag kriterlerine tam uyuma ve tüm AB üyesi devletlerle ilişkilerin normalleşmesine bağlı olduğu” hatırlatılan raporda, “yeni ilişki modelleri üzerine düşünelim” önerisi yapılıyor.
Türk hükümetini, AB kurumlarını ve AB üyesi devletleri daha yakın, dinamik ve stratejik bir ortaklık için çalışmaya davet edilen raporda, “Bu yeni ve yapıcı ilişkinin, mevcut Ortaklık Anlaşması’nın modernizasyonu ve güçlendirilmesi yoluyla, tüm tarafların çıkarlarını nasıl kapsayabileceği konusunda bir düşünme sürecinin başlatılması” önerisine yer veriliyor. Türkiye’nin stratejik öneme sahip bir ülke olduğu, bölgesinde istikrar için kilit rol oynadığı, güvenlik sorunları, göç yönetimi, terörle mücadele ve enerji güvenliği alanlarında önemi vurgulanan raporda, karşılıklı stratejik çıkar alanlarında yapıcı diyaloğun sürdürülmesi isteniyor. Bu kapsamda yeşil dönüşüm, ticaret, enerji, güncellenmiş gümrük birliği ve vize serbestisi gibi iş birliği alanlarına öncelik verilmesi talep ediliyor.
Mali yardımlara AİHM şartı
AP Türkiye Raporu’nda, AB Komisyonu ve AB üyesi devletlerden, “Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarını uygulaması için tüm diplomatik kanalları kullanmaları ve bu kararlara uyumu, Türkiye’ye sağlanacak mali yardımlar için bir önkoşul olarak değerlendirmeleri” isteniyor.
Raporda, Türkiye’nin Avrupa Konseyi üyesi devlet olarak AİHM kararlarını yerine getirme yükümlülüğü hatırlatılarak, “AİHM’in Osman Kavala, Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ hakkındaki kararlarının uygulanmıyor olması nedeniyle Türkiye’nin Avrupa Konseyi önünde ihlal prosedürleriyle yüzleştiği” ifade ediliyor.
Bahçeli ve Öcalan’a övgü
AP 2025 Türkiye Raporu’nda, Kürt sorununun çözümü için MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin yapıcı yaklaşımı ve Abdullah Öcalan’ın PKK’ya silah bırakma ve kendini feshetme çağrısını “memnuniyet verici” olarak tanımladı. MHP liderinin “yapıcı yaklaşımı”nın ve Öcalan’ın “rolü”nün “önemli bir fırsat yarattığı” belirtilerek, “TBMM öncülüğünde Kürt sorununun çözümüne yönelik kapsayıcı bir süreç başlatılması” çağrısında bulunuldu.
Raporda, “Abdullah Öcalan’ın, PKK’ya silah bırakarak ve kendini feshederek bir barış sürecine dahil olmaya yönelik son çağrısı tarihi ve uzun zamandır beklenen bir adım olarak memnuniyet vericidir. Bu gelişme, 40 binden fazla can kaybına yol açan 40 yıllık şiddet dönemini sona erdirebilecek potansiyele sahiptir. Bu gelişmeleri kolaylaştırmak amacıyla MHP lideri Devlet Bahçeli tarafından başlatılan ve başka siyasi liderler tarafından da desteklenen yapıcı yaklaşım, DEM Parti’den bir heyetin İmralı cezaevini ziyaret etmesine izin verilmesi ve bu partinin diğer siyasi partilerle yürüttüğü geniş kapsamlı istişareler takdire şayandır. Bu önemli bir fırsattır ve arkasından, TBMM’nin öncü rolüyle, siyasi, sosyal, demokratik ve güvenlik boyutları dikkate alınarak Kürt sorununun barışçıl ve sürdürülebilir çözümüne yönelik kapsayıcı bir süreç başlatılmalıdır” ifadelerine yer veriliyor.
Ekrem İmamoğlu da raporda
AP raporunda, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, Şişli ve Beylikdüzü belediye başkanlarının gözaltına alınarak görevden uzaklaştırılmaları “olağanüstü kaygı verici” olarak nitelendiriliyor. “Siyasi partilerin, muhalefet üyelerinin sürekli hedef alınması ve giderek artan baskılara maruz bırakılmalarının kınandı”ğı AP raporunda, bu durumun “meşru bir siyasi rakibin yaklaşan seçimlerde aday olmasını engellemeye yönelik politik motivasyonlu hamlelerin ülkenin tam anlamıyla otoriter bir modele itildiği” ifade ediliyor.
AP Türkiye Raportörü Nacho Sanchez Amor tarafından kaleme alınan 2025 Türkiye Raporu, bugün (7 Mayıs) AP’nin Genel Kurul’unda ele alınacak.
İlk başvuru yaptığımız 31 Temmuz 1959 tarihinden 2005 yılına kadar “uzatmalı sevgili” ilişkisi yaşayan AB ile Türkiye, 3 Ekim 2005’te “nişanlandı”. Aradan geçen 20 yılın ardından AB, şimdi de “açık ilişki” teklifi etmeye hazırlanıyor…