“Aylan bebek”leri unutmak

Bazen insan insanlığından utanır ya, “Ay­lan bebek”in sahile vuran fotoğrafını görünce hepimiz insanlığımızdan utanmış­tık. Veya insan olan hepimiz. Hepimizi çok derinden etkileyen üç yaşındaki “Aylan be­bek”in o fotoğrafının çekildiği 2 Eylül 2015 tarihinin üzerinden neredeyse on yıl geç­ti. Ve ben bir kez daha insanlığımdan utan­dım Uluslararası Göç Örgütü rakamlarını, AB İstatistik Ofisi Eurostat’ın verilerini ve STK’ların yaptıkları araştırmaları okuyun­ca.

Uluslararası Göç Örgütü’nün (IOM) ra­kamlarına göre, geçen yıl dünya çapında en az 8.938 kişi göç yollarında hayatını kaybe­derken, 2024 yılı kayıtlara “en ölümcül yıl” olarak geçti. Son beş yıldır sürekli ölümlerin arttığı rakamlara göre 2023 yılında göçmen ölümlerinin rekoru olan 8 bin 747 rekoru­nu da geride bıraktı. Göç yollarında göçmen ölümleri ve kayıplarının gerçek sayı ise ma­alesef tam olarak bilinemiyor.

Uluslararası Göç Örgütü’nün Kayıp Göçmenler Projesine göre, sadece Orta ve Batı Akdeniz rotaları bo­yunca on binlerce aile yakınlarını kaybetti. Kayıtlara göre 2014 yılından beri göç yolla­rında hayatını kaybeden 30 binden fazla ki­şinin kalıntılarına ulaşılamadı. Avrupa Birli­ği (AB) üye ülkelerinde 2024 yılında ilk kez yapılan sığınma başvurularının sayısı bir ön­ceki yıla göre yüzde 13 azalarak 912 bine düş­tü. Türkiye’den 2024 yılında 46 bin 835 kişi, AB’ye ilk kez sığınma başvurusunda bulun­du.

AB İstatistik Ofisi Eurostat’ın verilerine göre Suriyeliler, ilk kez yapılan başvuruların 148.000’ini ya da AB toplamının yüzde 16’sı­nı oluşturarak koruma arayan en büyük grup oldu. Suriyeliler’in ardından yaklaşık 73 bin başvuru ile Venezuelalılar ve 72 binin üze­rinde başvuru ile Afganlar’ı Kolombiyalılar, Türkler ve Bangladeşliler takip ediyor. 2024 yılında Türkiye’den 46.835 kişi, AB’ye ilk kez sığınma başvurusunda bulundu.

Sığınma talepleri arasında ayrıca 36 bin refakatsiz çocuğun bulunduğu kayıtlara geçti. Bu çocukların yüzde 32’si Suriye’den yüzde 16’sı Afganistan’dan ve yüzde 8’i Mı­sır’dan geldiği tespit edildi.

Tüm başvuruların dörtte biri Almanya’ya yapılırken, ikinci en yüksek oran yüzde 18 ile İspanya’ya, yüzde 17 İtalya’ya, yüzde 14 Fransa’ya ve yüzde 8 ile Yunanistan’a yapı­lıyor. AB içerisinde Macaristan en düşük sı­ğınma başvurusu yapılan ülke.

120 bin 457 kişi sınırdan geri gönderildi

Bir araştırmaya göre, STK’lar ve araştırma gruplarından veri toplayan konsorsiyum, ge­çen yıl AB sınırlarından “en az 120 bin 457” geri gönderme”nin gerçekleştiğini ortaya koydu.

AB’nin sınır güvenliğinden sorumlu ajansı Frontex’in verilerine göre, AB’nin sınırların­dan geri gönderilen (geri itme olarak da ta­nımlanıyor) göçmen sığınmacıların sayıları 2024 yılında Bulgaristan’dan 52 bin 534, Yu­nanistan’dan 14 bin 482, Polonya’dan 13 bin 600, Macaristan’dan 5 bin 713, Letonya’dan 5 bin 388, Hırvatistan’dan 1.905 ve Litvan­ya’dan 1.002 kişi AB sınırları dışına itildi.

Sağlık hizmetlerine erişim hakkı

Türkiye’de resmi olarak 4 milyon 33 bin sığınmacının yaşadığı açıklandı geçtiğimiz günlerde. Avrupa’da ise düzensiz sığınmacı sayısının 2,6 ila 3,2 milyon arasında olduğu tahmin ediliyor.

Yeni bir araştırmaya göre, Avrupa kamuo­yunun düzensiz göçmenlerin haklarına ba­kışı ülkeden ülkeye ciddi farklılıklar göste­riyor. İtalya’daki Avrupa Üniversitesi Ens­titüsü ve İsveç’teki Uppsala Üniversitesi tarafından yürütülen “Prime” araştırmasın­da, Avusturya, İtalya, Polonya, İsveç ve İngil­tere’den 20 bin kişinin görüşlerine yer veril­di. Sağlık hizmeti, sosyal yardım, iş güvence­leri ve yasal statü verilmesi gibi konularda en az desteği İngiltere’deki katılımcılar gös­terirken, İtalya bu hakların tanınmasına en olumlu yaklaşan ülke olarak öne çıktı.

Uppsala Üniversitesi siyaset bilimi öğre­tim üyesi Prof. Dr. Joakim Palme, “Araştır­mamız, halkın düzensiz göçmenlerin hakla­rına yönelik tutumlarının siyah-beyaz bir şe­kilde ‘destekleyen’ veya ‘karşı olan’ şeklinde olmadığını ortaya koyuyor. Göçmen politika­ları büyük önem taşıyor. Kontrol ve koruma­yı birlikte içeren politikalar, genellikle ka­muoyu desteğini artırıyor” dedi.

Araştırmaya göre, düzensiz göçmenlere yani sığınmacılara doğrudan maddi yardım sağlanması yerine sağlık hizmetlerine eri­şim hakkı destekleniyor.