Borsa faiz indirimlerinden çok düşük enflasyon ortamını seviyor

Merkez Bankası’nın son 10 yılda faiz artırım ve indirim süreçlerinin borsaya etkisine bakıldığında her iki politikanın net bir etkisi görülmüyor. Ancak son 20 yıllık dönemde borsanın en iyi performanslarını ağırlıklı olarak düşük enflasyon ortamında sergilediği dikkat çekiyor.

Piyasalar bir taraftan eko­nomik gelişmelere bir taraftan da siyasi haber akışlarına odaklanmış durumda. Eylül ayı başından itibaren CHP Kurultay davasına ilişkin geliş­meler özellikle borsa cephesin­de büyük dalgalanmalara neden oldu. Haziran ayı sonunda CHP Kurultay davasının 15 Eylül’e ertelendiği haberi, Borsa İstan­bul’da yüzde 30’a yakın bir yük­selişin fitilini ateşlemişti.

Eylül ayına gelindiğinde CHP İstanbul Kongresi’nin mahkeme tarafın­dan iptal edilmesi, 15 Eylül’deki CHP Kurultay davasından ‘mut­lak butlan’ kararı çıkacağını yö­nelik yorumları artırmış ve bor­sa zirvesinden yüzde 11.5 geri çe­kildi. 15 Eylül’de mahkemeden gelen ‘erteleme’ kararı yeniden borsada alımları hızlandırdı. En­deks son 2 günde yüzde 9.4 yük­seldi. 24 Ekim’e ertelenen CHP Kurultay davasının gündemden kalkması durumunda piyasalar yeniden ekonomik gelişmelere odaklanacak.

Enflasyonun seyri izleniyor

Siyasi gündemin arka plana düşmesinin ardından piyasalar yeniden enflasyondaki gidişa­ta odaklanacak. Hazine ve Mali­ye Bakanı Mehmet Şimşek dün yaptığı açıklamada, bu yıl sonu için enflasyonu yüzde 30’un ge­lecek yıl içinse yüzde 20’nin al­tına düşürmeyi hedefledikleri­ni söyledi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), tem­muz ayındaki toplantısında poli­tika faizinde 300 baz puan, bu ay­ki toplantısında ise 250 baz puan daha indirime giderek 1 haftalık repo faizini yüzde 40.50’ye çekti.

Merkez Bankası’nın yılın geri ka­lanında iki Para Politikası Kuru­lu (PPK) toplantısı daha var. Bu toplantıların biri 23 Ekim, diğeri 11 Aralık’ta. Genel beklenti faiz indirimlerinin süreceği yönün­de. Merkez Bankası’nın eylül ayı Piyasa Katılımcıları Anketi’ne göre, cari yıl sonu TÜFE artı­şı beklentisi ise yüzde 29.69’dan yüzde 29.86’ya çıktı. Politika fa­izine ilişkin yıl sonu beklentisi ise yüzde 36.17 oldu. 12 ay sonra­sı için politika faizi beklentisi ise yüzde 27.32’ye indi.

Faiz süreçlerinin borsaya etkisi

TCMB’nin faiz indirim süre­ci devam ederken ABD Merkez Bankası (Fed) da yine faiz indi­rimlerine başlıyor. Son iki top­lantıda faiz indirimi yapılsa da mevduat ve para piyasası fonları gibi sabit getirili enstrümanlar hala cazibesini koruyor. Ancak hem enflasyon hem de sabit ge­tirili enstrümanlarda reel geti­rinin aşağıya geldiği bir ortam­da borsanın performansı merak ediliyor.

Merkez Bankası’nın son 10 yıldaki faiz artırım ve indirim süreçlerinin borsaya yansıması­na bakıldığında ise öne çıkan bir farklılık yok. Yani 2022 yılından önceki indirim ve artırım dö­nemlerinde borsa benzer perfor­mans gösterdi. 24 Eylül 2021-23 Haziran 2023 tarihleri arasında yüksek enflasyon ortamında dü­şük faiz politikası uygulanması alternatifsiz kalan borsaya tale­bi artırmış ve endeks bu tarihler arasında yüzde 303 yükselmişti. Faiz artırım ve indirim süreçle­ri içerisinde dönemin koşulları ve geleceğe yönelik beklentilerin satın alınıyor olması fiyatlama­larda farklılıklara neden olabi­liyor.

Faiz artırımlarının olduğu dönemlerde ekonomik aktivite­nin yavaşlaması ve şirket kârla­rının düşmesi bir dönem fiyat­lamalar üzerinde etkili olurken faiz indirimlerinin başlayacağı­na yönelik beklentilerin önce­den satın alınması ‘yüksek faiz’ döneminde fiyatlamalara yansı­yabiliyor. BIST-100 Endeksi ile enflasyon arasındaki korelasyo­na bakıldığında ise, endeksin dü­şük enflasyon ortamında daha iyi performans gösterdiği dikkat çekiyor.