Borsadan kaçış hız kesse de erime sürüyor

Pandemi sonrasında 8.5 milyonu aşarak rekor kıran hisse senedi yatırımcı sayısı 6.5 milyona indi. Son aylarda borsadan kaçış devam etse de yatırımcı sayısındaki erime hız kesti. Zararda bekleyen yatırımcıların zararlarını kapatmaları halinde ‘tamam mı, devam mı’ seçeneğinden hangisini tercih edecekleri merakla bekleniyor.

Hisse senedi piyasasında ya­tırımcı sayılarının ve halka açılmaların artırılmasına yönelik geçmişte çok sayıda ‘sefer­berlik’ düzenlendi. Pek çoğu iste­nilen sonucu vermese de yatırım­cı sayısında kırılma tüm dünyayı etkileyen pandemi döneminde ya­şandı.

Uzaktan çalışma modelinin etkin bir şekilde hayatımıza girdi­ği o dönemlerde, sadece Türkiye’de değil tüm dünyada hisse senedi ve kripto varlıklara yönelik ilgi arttı. Yurtiçinde uzun yıllar 1 milyon sını­rında dolaşan hisse senedi yatırım­cı sayısı, pandemi sonrasında 8.5 milyonu aşarak rekor seviyeye çıktı. Önceki ekonomi yönetiminin enf­lasyonist ortamda uyguladığı düşük faiz politikasının ‘katkısının’ ya­nında halka arzın gösterdiği yüksek performans da tasarruf sahipleri­nin ilgisini hisse senedine yöneltti.

Gençlerden kripto benzeri hareket

Söz konusu dönemde borsayla ta­nışan kitlenin büyük bölümü genç tabir edilen 35 yaş altı gruptan olu­şuyordu. Kripto paralarda yaşanan boğa sezonunda ön satış çılgınlığı­nın benzeri Borsa İstanbul’daki hal­ka arzlarda görüldü. Halka arzlar­da ‘eşit dağıtım’ yönteminin tercih edilmesi daha fazla pay almak iste­yenleri farklı yöntemlere itti.

Ör­neğin halka arza katılıp ortalama 300-500 TL’lik hisse alanlar yakın çevresi adına açtıkları çok sayıda hesapla, halka arzlara katılıp bu tu­tarı yükseltme yarışına girdi. Aslın­da bu yöntem kriptolardaki ön sa­tış furyasındaki yöntemle oldukça benzer. Ön satışlarda sınırlı sayıda ve düşük limitlerle coin satışı yapı­lıyor ve yatırımcılar birden fazla he­sapla bu satışlara katılıyordu.

‘İçeride’ kalanların tavrı önemli

Daha sonra ekonomi yönetimi de­ğişti ve yaptığı faiz artırımlarıyla bir dönem ‘oyun dışı’ kalan mevdu­at yeniden cazip hale geldi. Halka arzlarda ilk işlem gününden itiba­ren yaşanan ‘tavan’ serilerinin

 kı­salması hatta bazılarında hissele­rin fiyatının arz fiyatının altından işlem görmesi yeni yatırımcı kitle­sinde bu kez tersine göç etkisi ya­rattı. Ekim 2023 tarihinde yerli ya­tırımcı bazında görülen 8.5 milyon sayısı anlattığım gerekçelerle eri­meye başladı.

Eylül 2024’e gelindi­ğinde yatırımcı sayısında tarihi zir­veye göre 1 yılda 1 milyon 537 bin kişi azaldı ve 7 milyonun altına ge­riledi. O tarihten bu yana geçen 7 aylık süreçte borsadan kaçış sür­dü. Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) verilerine göre, mayıs ayı itibarıyla yerli hisse senedi sayısı 6.5 milyon seviyesinde. Son aylardaki azalışa bakıldığında düşüş hızı azalsa da hisse senedi piyasasından kaçış sü­rüyor.

Borsanın son iki yılda enflas­yon karşısında yatırımcısına kay­bettirmesi hatta bazı hisse senetle­rinin anapara kaybı yaşatması ilgiyi azaltmış durumda. Öte yandan his­selerden zarar eden ancak zararına satış yapmak istemeyen çok sayı­da yatırımcının ‘bekleme’ moduna geçtiği söyleniyor. Dolayısıyla bor­sanın yeniden yükselişe geçmesi halinde zararını kapatan yatırım­cıların tavrı merakla bekleniyor. Bu kitle ‘zararım kapandı, ben de hesa­bımı kapatıyorum’ mu diyecek, yok­sa ‘artık uzun vadeli yatırımcıyım’ diyerek para kazanmayı mı bekle­yecek?