Çin’den dünyaya “yeni dünya lideri benim” mesajı
Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in elinden tutup onu Çin lideri Xi Jinping’in yanına getirdi, üç büyük ülkenin üç güçlü lideri önce hafif utangaç bir şekilde aralarında gülüşüp, sonra el ele tutuştular ve işbirliklerinin sembolü olarak ellerini havaya kaldırdılar. Şangay İşbirliği Zirvesi’nde bütün bunlar olurken ABD Başkanı Donald Trump, kendi kurduğu sosyal medya sitesi “Truth Social”da, kendisini alevlerin arasında dans ederken gösteren “Amerika seksi” yazılı bir afiş paylaşıyordu!
Çin lideri Xi Jinping ev sahipliğinde Çin’in kuzeyindeki liman kenti Tiencin’de dün düzenlenen ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da katıldığı Şanghay İşbirliği Örgütü’nün (ŞİÖ) 25. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi, Çin’in kendisini “alternatif yeni dünya lideri ülke” olarak sunduğu, Rusya ve Hindistan gibi diğer iki büyük ülkeyle el ele verip, Trump’ın getirdiği ek vergilerle ticaret savaşlarını kızıştıran ABD’ye meydan okuduğu bir zirveye dönüştü.
Çin'den ABD’ye 'zorbalıktan vazgeç' çağrısı
Evet, bugünleri de gördük: Kapalı toplum yapısı ve komünist rejime özgü yasaklarıyla bilinen Çin, kendini uzun yıllardan beridir dünya sahnesinde “Demokrasi ve özgürlüğün kalesi” olarak tanıtan ABD’ye, üstü kapalı olarak “zorbalıktan vazgeçmesi” çağrısında bulundu!
ABD Başkanı Donald Trump’ın “Önce Amerika” politikasının ve ticaret savaşlarının dünyayı alt üst ettiği bir dönemde, Xi Jinping ayağa kalkıp “zorbalık uygulamalarını” eleştirdi ve ülkesini dünya yönetiminin yeni lideri olarak gösterdi!
Çin lideri Xi, komşusu Rusya ile birlikte ABD ve müttefikleri aleyhine küresel gücü kendi lehlerine yeniden dengelemeye çalıştıkları bir dönemde, Çin’in küresel liderliğini ve Rusya ile yakın ve kalıcı ortaklığını öne çıkarmak için düzenlenen iki günlük zirvede bir araya gelen 20’den fazla dünya liderine “Birkaç ülkenin ev kuralları diğerlerine dayatılmamalı” dedi.
Çin lideri, bu yıl ŞİÖ üye ülkelerine 2 milyar yuan (280 milyon dolar) hibe ve önümüzdeki üç yıl içinde bir ŞİÖ bankacılık konsorsiyumuna ek olarak 10 milyar yuan (1,4 milyar dolar) kredi sözü verdi.
Xi zirvenin açılış konuşmasında konuklarına yepyeni bir “Küresel Yönetim İnisiyatifi”ni açıkladı.
“Daha adil ve hakkaniyetli bir küresel yönetim sistemi için tüm ülkelerle birlikte çalışmayı dört gözle bekliyorum” diyen Xi, gelişmekte olan ülkelerin temsilini ve sesini arttırma artırma sözü verdi. İsim vermeden Donald Trump’ın Meksika ile ABD arasına inşa ettiği duvara atıfta bulunan Xi, “Duvarları dikmeye değil, yıkmaya devam etmeli; ayrışmayı değil, bütünleşmeyi aramalıyız” dedi. Xi ayrıca, ABD’nin adını doğrudan anmadan “hegemonyacılığa”, “Soğuk Savaş zihniyetine” ve “zorbalık uygulamalarına” karşı çıkma sözü verdi.
Donald Trump küresel ticaret savaşıyla, Paris İklim Anlaşması ve Dünya Ticaret Örgütü gibi uluslararası örgütlerden çekilmesiyle, dış ülkelere yardımları tamamen kesmesiyle ve (Kanada ve Danimarka’ya yaptığı gibi) sosyal medyadaki tehditleriyle kendi müttefiklerini bile alarma geçirirken, Pekin de fırsattan istifade kendi dünya vizyonunu bir “alternatif” olarak öne çıkarma fırsatı bulmuş durumda.
NATO’ya alternatif yeni güvenlik örgütü
Zirvede konuşma yapan Rus lider Putin ise el artırdı ve ŞİÖ›nün Avrasya’da “yeni bir güvenlik sistemi” için zemin hazırladığını söyledi! Putin bu yeni güvenlik örgütünü, uzun süredir karşı çıktığı (NATO gibi) “Batı liderliğindeki ittifaklara bir alternatif” olarak konumlandırdı.
Putin yeni sistemin “modası geçmiş Avrupa-merkezli ve Avrupa-Atlantik modellerinin yerini alacağını ve bazı devletlerin diğerlerinin zararına kendi güvenliklerini sağlama girişimlerine izin vermeyeceğini” söyledi.
ABD’de Trump’ın “Nobel Barış Ödülü” hevesi nedeniyle, “Pakistan’la savaşı bitiren kişinin kendisi olduğunu açıklama yapması” yönünde büyük baskı yaptığı söylenen Hindistan Başbakanı Modi de tarafının Çin ve Rusya’dan yana seçti.
Yeni dünya düzeni yeniden şekilleniyor ve bu yeni düzende saflar eskisinden daha net, daha sert ve daha katı bir şekilde belirleniyor. Çin’in vizyonu ise Çin’in dünyada ekonomik dev olmasından öteye taşınıyor: Çin artık her anlamda, güvenlik ve işbirliği alanlarında da küresel lider olmaya oynuyor.