Çocuk nüfus oranında dünyanın gerisindeyiz
Birleşmiş Milletler tahminlerine göre dünya nüfusu 2024’te 8 milyar 161 milyon 972 bin 573 kişiye ulaştı. Türkiye’nin 2024 itibarıyla 85 milyon 664 bin 944 olan nüfusu, dünya toplam nüfusunun yüzde 1,05’ini oluşturdu. 2024 itibarıyla toplam doğurganlık hızı dünya ortalamasında 2,25 çocuk olurken, Türkiye’ninki 1,48 çocuk ile bunun çok altında kaldı.
Türkiye, 2024 sonu itibarıyla 85 milyon 664 bin 944 kişilik nüfusu ile 194 ülke arasında 18’inci sırada yer aldı. Türkiye nüfusu, dünya toplam nüfusunun yaklaşık yüzde 1,05’ini oluşturdu. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından, 1989 yılında dünya nüfusunun 5 milyara ulaştığı tarih olan 11 Temmuz 1987 tarihi “Dünya Nüfus Günü” olarak kabul edilmişti. Bu özel günde Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) tarafından her yıl nüfusla ilgili önemli konulara dikkat çekilerek nüfus ve kalkınma alanında farkındalık oluşturmaya yönelik çalışmalar yapılıyor.
En kalabalık Hindistan
Dünya Nüfus Günü dolayısıyla Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), diğer ülkeler için Birleşmiş Milletler’in yıl ortası tahmini, Türkiye için Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi’ne (ADNKS) göre yıl sonu verisi olmak üzere 194 ülkenin nüfus sayılarını yayımladı. Birleşmiş Milletler nüfus tahminlerine göre 2024 yılında dünya nüfusu 8 milyar 161 milyon 972 bin 573 kişiye ulaştı. En fazla nüfusa sahip ülke, 1 milyar 450 milyon 935 bin 791 kişi ile Hindistan olurken, bu ülkeyi 1 milyar 419 milyon 321 bin 278 kişi ile Çin, 345 milyon 426 bin 571 kişi ile Amerika Birleşik Devletleri (ABD) izledi. Bu üç ülke dünya toplam nüfusunun yüzde 39,4’üne sahip durumda. Nüfusa göre sıralamada bu ülkeleri 283 milyon 487 bin 931 kişi ile Endonezya, 251 milyon 269 bin 164’le Pakistan, 232 milyon 679 bin 478’le Nijerya, 211 milyon 998 bin 574’le Brezilya, 173 milyon 562 bin 364’le Bangladeş, 144 milyon 820 bin 423’le Rusya ve 132 milyon 59 bin 768 kişi ile Etiyopya izliyor.
Çocuk nüfusunda Orta Afrika zirvede
Birleşmiş Milletler dünya nüfus tahminlerine göre ülkelerin toplam nüfusları içindeki 0-17 yaş grubu çocuk nüfus oranları incelendiğinde, 2024 yılında en yüksek orana sahip ülke, yüzde 56,5 ile Orta Afrika Cumhuriyeti oldu. Bu ülkeyi yüzde 53,7 ile Nijer ve yüzde 53,2 ile Somali ve Mali izledi. Çocuk nüfus oranının en düşük olduğu ülkeler ise yüzde 13,2 ile Kore Cumhuriyeti, yüzde 14,2 ile Japonya ve yüzde 14,7 ile Singapur.
2024 yılında çocuk nüfus oranı dünya ortalamasında yüzde 29,6 oldu. Türkiye’deki çocuk nüfus oranı yüzde 25,5 ile dünya ortalamasının altında kaldı. Ancak Türkiye’nin çocuk nüfus oranının AB üye ülkelerinden yüksek olduğu görüldü. AB üyesi 27 ülkesi içinde en yüksek çocuk nüfus oranına sahip ülkelerin yüzde 22,7 ile İrlanda, yüzde 20,5 ile İsveç ve yüzde 20,2 ile Fransa olduğu görüldü. Çocuk nüfus oranının en düşük olduğu ülkeler ise sırasıyla yüzde 14,8 ile İtalya, yüzde 15,6 ile Malta ve yüzde 15,7 ile Portekiz oldu.
Türkiye’de genç nüfus oranı AB’den yüksek
Dünya ortalamasında genç nüfus oranı yüzde 15,6 olurken, Türkiye’de bu oran yüzde 14,9’la bunun altında kaldı. Ancak Türkiye’nin bu bazda AB ülkelerine göre daha yüksek bir orana sahip olduğu belirlendi. Ülkelerin toplam nüfusları içinde 15-24 yaş grubu genç nüfus oranı en yüksek ülke, yüzde 23,5’le Suriye oldu. Bu ülkeyi yüzde 22,9’la Güney Sudan, yüzde 22,4’le Orta Afrika Cumhuriyeti izledi. Genç nüfus oranının en düşük olduğu ülke, yüzde 8,7 ile Monako oldu. Bu ülkeyi yüzde 9’la Malta, yüzde 9,2 ile Katar izledi. AB üyesi 27 ülke içinde ise en yüksek genç nüfus oranına sahip ülkeler yüzde 13,3’le İrlanda, yüzde 12,3’le Fransa, yüzde 12,1’le Hollanda ve Danimarka oldu. En düşük genç nüfusa sahip ülkelerin ise yüzde 9’la Malta, yüzde 9,5’le Almanya, yüzde 9,7 ile Slovenya olduğu görüldü.
Yaşlı nüfus oranında Monako
Ülke nüfusu içinde 65 ve daha yukarı yaştaki nüfus oranı en yüksek ülke, yüzde 36,2 ile Monako oldu. Bu ülkeyi yüzde 29,8’le Japonya, yüzde 24,6 ile İtalya izledi. Yaşlı nüfus oranının en düşük olduğu ülkeler ise yüzde 1,7 ile Katar, yüzde 1,8’le Birleşik Arap Emirlikleri, yüzde 1,9 ile Zambiya.
Yaşlı nüfus oranı dünya ortalamasında yüzde 10,2 olurken Türkiye’de bu oran yüzde 10,6 ile az farkla üzerinde bulunuyor. Türkiye’nin yaşlı nüfus oranı AB ülkelerinden ise daha düşük.
AB’de en yüksek yaşlı nüfus oranına sahip ülkeler yüzde 24,6 ile İtalya, yüzde 24,5’le Portekiz ve yüzde 23,9’la Yunanistan ve Finlandiya. En düşük yaşlı nüfus oranına sahip AB ülkeleri ise yüzde 14,6 ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, yüzde 15,5’le Lüksemburg, yüzde 15,9’la İrlanda.
Doğuşta beklenen yaşam süresi
Doğuşta beklenen yaşam süresi dünya genelinde 73,3 yıl; erkekler için 70,7 yıl ve kadınlar için 76 yıl olduğu belirlenirken, Türkiye’de erkekler için 74,7, kadınlar için 80 yıl olan bu sürelerin dünya ortalamasından yüksek olduğu görüldü. Ancak Türkiye’nin doğuşta beklenen yaşam süreleri AB ortalamasının altında kaldı. Dünya genelinde doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu ülke erkeklerde 84,6 ve kadınlarda 88,6 yıl ile Monako. AB üyesi 27 ülke içinde ise doğuşta beklenen yaşam süresi erkekler için 81,8 yıl ile İtalya, kadınlar için ise 86,4 yıl ile İspanya’da en yüksek düzeyde.
Türkiye’nin doğurganlık hızı alarm veriyor
2024 itibarıyla toplam doğurganlık hızı dünya ortalamasında 2,25 çocuk olurken, Türkiye’ninki 1,48 çocuk ile bunun çok altında kaldı. Dünyada en yüksek toplam doğurganlık hızına sahip ülke, 6,03 çocuk ile Çad oldu. Bu ülkeyi 6,01’le Somali ve 5,98’le Kongo Demokratik Cumhuriyeti izledi. Toplam doğurganlık hızının en düşük olduğu ülke, 0,73 çocuk ile Kore Cumhuriyeti oldu. Bu ülkeyi 0,95’le Singapur ve 0,99 çocuk ile Ukrayna izledi. Türkiye’nin son yıllarda sert düşüş gösteren doğurganlık hızı AB ortalaması baz alındığında ise bunun hala üstünde. Ancak AB’de doğurganlık hızı Türkiye’ye göre daha yüksek ülkeler bulunuyor. AB’de en yüksek toplam doğurganlık hızına sahip olan ülke 1,75 çocuk ile Bulgaristan. Bu ülkeyi 1,71’le Romanya ve 1,64’le Fransa izliyor. AB’de toplam doğurganlık hızının en düşük olduğu ülke 1,11 çocuk ile Malta, daha sonra 1,21 çocuk ile İtalya ve Litvanya, 1,22 çocuk ile İspanya geliyor.
