Dış ticarette ilk çeyrek açığı 22,5 milyar dolar
Türkiye’nin dış ticaretinde martta aylık bazda yaşanan görece iyileşmeye rağmen ilk üç ayda 22,5 milyar dolar açık verildi, son bir yıldaki açık da 84,4 milyar dolar oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı dış ticaret verilerine göre martta ihracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,4 artışla 23 milyar 414,6 milyon dolar, ithalat ise yüzde 2,2 ile daha yavaş artarak 30 milyar 610,1 milyon dolar oldu ve böylece aylık dış ticaret açığı yüzde 1,5 küçülerek 7 milyar 195,5 milyon dolara geriledi. Dış ticaret hacminin yüzde 2,7 büyüyerek 54 milyar doları aştığı martta, ihracatın ithalatı karşılama oranı geçen yılın aynı ayına göre 0,9 puan artarak yüzde 76,5 düzeyinde gerçekleşti.
İlk çeyrekte açık yüzde 11 büyüdü
Marttaki lehte seyre rağmen ilk çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre ihracat yüzde 2,5 artışla 65 milyar 323,2 milyon dolar olurken, ithalat yüzde 4,5’le daha fazla artarak 87 milyar 811,2 milyon dolara çıktı. Böylece ilk çeyrekte verilen dış ticaret açığı 22 milyar 488 milyon dolarla geçen yılın eş dönemindekinin yüzde 11 ü zerinde oluştu. İlk çeyrekler itibarıyla dış ticaret hacmi yüzde 3,7 genişleyerek 153 milyar 134,4 milyon dolar, ihracatın ithalatı karşılama oranı ise 1,5 puan düşerek yüzde 74,4’te kaldı.
Mart sonu itibarıyla son bir yılda ihracat, önceki bir yıllık döneme göre yüzde 2,1 artışla 263 milyar 381,1 milyon dolara ulaşırken, ithalat yüzde 0,5 azalarak 347 milyar 826,6 milyon dolara, yıllık dış ticaret açığı da yüzde 8 küçülerek 84 milyar 445,5 milyon dolara geriledi. Son bir yıllık dönemde ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 75,7 düzeyinde gerçekleşti.
İlk çeyrekte dış ticarete dair notlar
-Mart ayı ihracatında, imalat sanayinin payı yüzde 94, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 3,7, madencilik ve taş ocakçılığının payı yüzde 1,7 oldu.
-Ocak-mart döneminde ihracatta imalat sanayi yüzde 93,7, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörü yüzde 4,2, madencilik ve taş ocakçılığı sektörü yüzde 1,5 pay aldı.
-Mart ayında enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ithalat yüzde 1,4 artarak 23 milyar 153 milyon dolara yükseldi.
-Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç dış ticaret açığı martta 1 milyar 637 milyon dolar, dış ticaret hacmi yüzde 2,3 artarak 44 milyar 670 milyon dolar, bu bazda ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 92,9 oldu.
-Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; mart ayında bir önceki aya göre ihracat yüzde 5,5, ithalat yüzde 3,5 arttı.
-Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre ihracat yüzde 6,9, ithalat yüzde 5,9 arttı.
-Mart ayında ISIC Rev.4'e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 94, yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ihracatı içindeki payı yüzde 4,5 oldu.
-Ocak-mart döneminde imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 93,7, yüksek teknoloji ürünlerinin bunun içindeki payı yüzde 3,6 düzeyinde gerçekleşti.
-Mart ayında imalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 78,7, yüksek teknoloji ürünlerinin bu ithalat içindeki payı yüzde 12,8 oldu.
-Ocak-mart döneminde imalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 77,6, yüksek teknoloji ürünlerinin bu ithalattaki payı ise yüzde 11,8 düzeyinde gerçekleşti.
En fazla ithalat Çin’den
Çin, mart ayında 4 milyar 6 milyon dolarla en çok ithalat yapılan ülke olmaya devam etti. Bu ülkeyi 3 milyar 282 milyon dolarla Rusya, 2 milyar 488 milyon dolarla Almanya, 1 milyar 525 milyon dolarla Fransa, 1 milyar 504 milyon dolarla İtalya izledi. Anılan beş ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 41,8'ini oluşturdu. Ocak-mart döneminde Çin'den yapılan ithalat 11 milyar 634 milyon dolar olurken, daha sonra 11 milyar 541 milyon dolarla Rusya, 6 milyar 485 milyon dolarla Almanya, 3 milyar 970 milyon dolarla ABD, 3 milyar 679 milyon dolarla İtalya geldi. İlk çeyrekteki toplam ithalatın yüzde 42,5'i bu beş ülkeden gerçekleşti.
En çok ihracat Almanya’ya
Almanya, mart ayında 1 milyar 858 milyon dolarla Türkiye’nin en büyük ihracat pazarı olmaya devam etti. Aylık ihracatta bu ülkeyi; 1 milyar 507 milyon dolar ile Birleşik Krallık, 1 milyar 416 milyon dolarla ABD, 1 milyar 237 milyon dolarla İtalya, 974 milyon dolarla Fransa izledi. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 29,9'unu oluşturdu. Ocak-mart döneminde de ihracatta ilk sırayı Almanya aldı. Almanya'ya üç ayda yapılan ihracat 5 milyar 327 milyon dolara ulaştı. Bu ülkeyi 4 milyar 31 milyon dolarla Birleşik Krallık, 3 milyar 981 milyon dolarla ABD, 3 milyar 310 milyon dolarla İtalya ve 2 milyar 924 milyon dolarla Irak takip etti. Ocak-mart dönemindeki toplam ihracatta bu beş ülke yüzde 30 pay aldı.
En hızlı ithalat artışı tüketim mallarında
İthalatta mart ayındaki yavaşlama, pastada en büyük bölümü oluşturan hammadde/ ara mallarının dış alımındaki düşüşten kaynaklandı. Bu da sanayi başta ekonominin üretim ayağındaki yavaşlamaya bağlı olarak ithal girdi kullanımındaki azalışa işaret etti. Söz konusu ithalat mart ayında yüzde 0,4 düşüşle 20 milyar 851,3 milyon dolara gerilerken, tüketim malı ithalatı yüzde 12,4 artışla 5 milyar 215,3 milyon ve yatırım malı ithalatı da yüzde 3,9 artışla 4 milyar 497,5 milyon dolara yükseldi.
Marttaki düşüşle birlikte ilk çeyrek itibarıyla hammadde/ ara malı ithalatı geçen yılın eş dönemine göre yüzde 5,4’lük bir artışla 62 milyar 492,6 milyon dolar oldu. Martta artan yatırım malı ithalatı ise ilk çeyrek itibarıyla yüzde 5,5 düşüşle 11 milyar 705,6 milyon dolara geriledi. Aynı dönemde tüketim malı ithalatı yüzde 10 artışla 13 milyar 449 milyon dolara ulaştı. Buna göre ilk çeyrekte en büyük ithalat artışı yine tüketim mallarında yaşandı. Tüketimin geçen yıl ilk çeyrekte yüzde 14,6 olan toplam ithalattaki payı bu yıl aynı dönemde yüzde 15,3’e çıktı.
