Dünya dönüyor sen ne dersen de

Son bir hafta içinde neler oldu neler, İsrail, uzun bir zamandan bu yana ana hede­fi olduğu düşünülen İran’ı sa­yısız kere bombaladı. Askeri hedefleri ve füze stokları vu­rulduktan sonra karşı taraf­tan belirgin bir tepki gelmesi zor gözükürken, İran da balis­tik füzelerle kayda değer bir karşılık verdi ve vermeye de devam ediyor. İki ülkenin bir­birine coğrafi sınırı olmadığı için karşılıklı bombalamalar dışında bir gelişme yok.

An­cak İsrail tarafından sıklıkla dile getirilen ABD katılımı is­teği konunun farklı bir boyu­ta evrilmesine ne­den olabilir. ABD içinde de Trump yönetiminin bu konuda karar al­ma girişimlerine yoğun muhale­fet var. Trump’ın son aylarda ver­diği mesajlarda sürekli birbiriyle çelişmesi de dik­kat çekici. Hatırlanacağı üze­re on gün öncesine kadar İran ile nükleer anlaşma olabilir minvalinde açıklamalar vardı, arada ne değişti de İran’da re­jimi değiştirmek de dâhil baş­kenti boşaltın gibi iddialı söy­lemler gelmeye başladı.

Yaşanan insanlık dramı­nın sosyal boyutunu bir kena­ra bırakmaya çalışarak, bölge ekonomilerine ve piyasala­ra yansımasına bakmaya gay­ret edelim. Başta Avrupa ol­mak üzere dünyaya önemli bir sevkiyatın gerçekleştiği Hür­müz Boğazı kritik önemde. Zi­ra körfez ülkeleri petrolü bu­radan geçerek ihraç ediyor. İran burayı bloke ederse, 1-2 hafta gibi kısa bir süre içinde stokların tükenmesi ile akar­yakıt konusunda ciddi sorun­lar yaşanacak.

Petrol fiyatları 75 dolar varil civarında bek­lemede. Zira mevcut durum­da artan OPEC+ üretimi ile arz baskını talep yetersiz. Di­ğer yandan yukarıda bahset­tiğim koşullarda fiyatlar 100 dolar varil seviyelerine gele­bilir, bu olası risk de yadsın­mayacak kadar yüksek. Ülke­miz adına fiyatların hızla 60 dolar varil seviyelerine çekil­mesini umuyoruz ancak de­ğişkenler fazla ve kontrol eli­mizde değil.

Piyasayı etkileyen faktör­leri analiz etmeye çalışma­nın imkânsıza yakın kısmı da burada, zira jeopolitik geliş­meleri takip etmek ve ulusal güvenlik konusunda uzman­lık gerektiren konularda en azından olanı anlayabilmek ek bir mesai gerektiriyor. Yine de objektif kalmaya çalışmak önemli.