Ekonomide değer yaratan ürün yaşam döngüsü

Gezegende sürdürülebilir yaşam için, sürekli yeni kaynak kullanılan doğru­sal ekonomi modeli ile vedaşlama zamanı geldi. Tüm iş süreçleri dayanıklılık, ona­rım, yeniden kullanım, yeniden üretim, paylaşım ve geri dönüşüm bakışı ile dön­güsel ekonomiye geçiyor.

Yeni ekonomide kârlılık “kaynakların mümkün olduğunca geri dönüşümden ka­zanılması ve atıkların yeni kaynaklara dö­nüşmesiyle” ölçülüyor.

Üreticilerin atıklarını dönüştürüp ham­madde yaratmak için yatırımlar yaptığı bir dönemdeyiz.

Döngüsel tasarım bilgisi ve becerisi ile inovatif çözümler yaratanlar bir adım ön­de olacak. Yeni dünyanın gerçeği, üreticiyi ve tüketiciyi kapsayan etkili “ürün yaşam döngüsüyönetimi” sağlamak. Üretim ve tüketim süreçlerinin yenilikçi bakış, dü­şünce, değer, davranış ve yaşam biçimi ile değişmesi gerekiyor.

Gezegenin kapasitesine uygun yaşamak

Sürdürülebilir kalkınmanın çevresel boyutunda hedef; gezegenin doğal kaynak­larının kapasitesine uygun yaşamak. BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları 12. So­rumlu Üretim ve Tüketim, sürdürülebilir üretim ve tüketim kalıpları sağlayın ve gü­vence altına alın, diyor.

Ürün yaşam döngüsüyönetiminde tüke­tici sorumlulukları neler olabilir? Atık yö­netiminde bilinçlenmek, daha az atık üret­mek, sürdürülebilir nitelikli ürünler satın almak ilk akla gelenler. Kolay uygulanabi­lir ve tasarruf da sağlayan adımlardan biri de “ikinci el” ürünleri tercih etmek.

2025 Mayıs ayında sahibinden.com “İkinci Elin Sürdürülebilirliğe Katkısı” raporunu yayınladı. İnsan ve Sürdürüle­bilirlik Genel Müdür Yardımcısı Güntulu Peker raporla ilgili önemli veriler paylaş­tı. “Raporda 24 ikinci el ürün kategorisi ve 204 alt kategori incelendi.

İkinci el satışlarının toplam çevresel faydası, yeni bir ürünün üretiminden ka­çınmanın sağladığı iklim etkisi, atık yö­netiminden kaçınma ve taşımacılıkla il­gili etkilerin toplanmasıyla hesaplandı. Sonuçlara göre 2024 yılında sahibinden. com’da gerçekleşen ikinci el ilan alım satı­mı yaklaşık 11,6 milyon ton CO2 eş değeri tasarruf sağladı, ki bu yaklaşık 6 ay boyun­ca İstanbul’daki tüm arabaların çalışması­na karşılık geliyor.

Kaynaklar yönünden ise 2024 yılı içeri­sinde 189 bin ton plastik (75,6 milyar Le­go tuğlası), 673 bin ton çelik (25 Boğaziçi Köprüsüyapımı) ve 126 bin ton alümin­yum (1.909 Boeing 747 üretimi) tasarru­fu sağlandı. İkinci ele yönelim, aslında geleceği sahiplenmek. İkinci el ürün kul­lanmanın, bilinçli bir tercih olduğunu an­latmak ve sorumlu, gururla paylaşılacak bir davranış olduğunu yaymak istiyoruz. Var olana yeniden değer verme alışkanlı­ğını bir yaşam tarzına dönüştürmek, bir trend haline getirmek için birlikte hareket etmeliyiz.”

İşte Döngüsel Gelecek

Döngüsel ekonomi, kariyer planlarını ve mesleklerin geleceğini nasıl etkiliyor? Gençler, döngüsel düşünme becerisi olan adaylar arayan yeni dünyanın kurumla­rında çalışmaya hazır mı?

Ekim ayında ikincisi düzenlenecek olan Sürdürülebilir Yaşam Festivali bu sorula­rın cevaplarını arıyor.

Sürdürülebilir Yaşam Okulu öncülü­ğünde, üniversiteler ve iş dünyasını sür­dürülebilirlik vizyonunda buluşturan fes­tivalin bu yılki teması “İşte Döngüsel Ge­lecek” Kurumlar, gençlerle döngüsel iş modellerini paylaşacak.

Gençler, iş süreçlerinde doğrusaldan döngüsele geçişin nedenlerini ve iyi uy­gulama örneklerini keşfedecek, interaktif atölyelerde çözüm önerileri geliştirecek. Döngüsel ekonomi öncüsükurumları, bu önemli etkinliği desteklemeye davet edi­yorum.

Bilgi: surdurulebiliryasamfestivali.com