Küresel helal gıda pazarı, helal’inden 7 trilyon dolar

2024’de büyüklüğü 2 trilyon 765 milyar dolar olan helal gıda pazarın 2034’de 7 trilyon do­lara ulaşması öngörülüyor. Çıkış noktası dini has­sasiyetler olsa da şeffaflık, gıda güvenliği açısın­dan müspet algısı, etik gibi nedenlerden ötürü “Helal Gıdaya” küresel talep hızlı artıyor. Singa­pur İslam Konseyi, geçtiğimiz yıl yapay ete “Helal Sertifikası” veren ilk ülke olmuştu.

İhracatımız helal olsun

Helal sertifikası veren GİMDES’e göre “Tür­kiye, 2009 ile 2021 yılları arasında 45 milyar do­larlık helal gıda ihracatı yaptı.” Dünya Helal Zir­vesi Konseyi Başkanı Yunus Ete’ye göre “Türkiye 20’den fazla üründe helal üretim yapıyor. 2025’de 300 milyar dolarlık ihracat hedefine “Helal Pa­zar” ile ulaşabilir.” 1,6 milyar kişiden oluşan Müs­lüman ülkelerin yıllık gıda, ilaç, kozmetik, moda, seyahat ve eğlence sektörü harcaması 2 trilyon dolar. Önümüzdeki yıllarda İslam İşbirliği Teşki­latı ülkelerinin küresel ekonomiden alacağı pay çok daha fazla olacak. Küresel büyüme yüzde 6,4 olarak beklenirken, Müslüman ülkelerin büyüme oranı yüzde 7 olarak öngörülüyor.

Rusya’dan helal gıda atağı

Rus Senatör Alexander Dvoinykh’ye göre “Rus­ya, küresel gıda pazarında önemli bir istikrar sağ­layıcı, dünyanın en büyük gıda ihracatçısı olabi­lir.” Rusya’nın “Helal Gıda” ihracatı başta Ara­bistan, İran olmak üzere yüzde 82 artarak 380 milyon dolar oldu. Rusya Agroexport Başkanı İl­ya İlyuşin’e göre, “Yüksek kapasite ve istikrarlı talep, iddialı hedefler koymamızı sağlıyor.” Rus­ya’nın tarım ateşeleri, ateş gibi her yerde.

Küresel tarım ticaretinde helal fırsatlar

Küresel tarım ticaretinde kartlar yeniden dağı­tılıyor, üretim/lojistik kuzeye kayarken coğrafya­dan bağımsız gıda üretmeye dönük biyoteknoloji yatırımları etik endişeleri dindirip atağa geçiyor. Yalan dünyanın nimetlerine, “haram helal ver Al­lah’ım garip kulun yer Allah’ım” diyen faniler, iş gıdaya gelince pek müşkülpesent. Varlık zamanı “fair –play” ile seçkinci ticaretin sandalında keyif sürenler tarım ihracatında küresel çanlar çalma­ya başlayınca Trump gibi her türden ticaret ens­trümanını silaha dönüştürüyor. Plaza marketing­cileri yeni pazarlar için kara kara düşünüyor.

Helal ihracat devleri

Küresel helal gıda/içecek pazarı 415 milyar do­lar, Brezilya yüzde 10,7’sini yaparken Hindistan, ABD gibi Müslüman olmayan ülkeler pazarı do­mine ediyor. Brezilya’nın 2021 helal gıda ihracatı 16,5 milyar dolar, Hindistan 15,4 milyar dolar ile ikinci sırada. İslam İşbirliği Teşkilatı ülkelerinin toplam helal gıda ihracatı 200 milyar dolar düze­yinde. İlk 10’da olan tek Müslüman ülke Türkiye, pazarın yüzde 3,3’üne hâkim.

Anamızın ak sütü gibi helal ihracat

Ortadoğu en çok helal gıda talep eden bölge ol­makla birlikte, Afrika ve Asya Pasifik pazarları da büyüyor. Malezya, Hindistan, Endonezya helal gı­da üretimi hızla büyüyen ülkeler. Rusya en bek­lenmedik üreticilerden. Perakende devleri, fast­food restoranlar helal akımına kulak verip ürün yeniliyor. Fiyat rekabetinde zorlanan küresel ta­rım/gıda ihracatçıları gözünü “Helal Gıda” paza­rına çeviriyor.

Helal pazarı fırsatlarla dolu

Pew araştırma şirketine göre en hızlı büyüyen dini nüfus Müslümanlar, 2060’da 3 milyar olacak, fırsatlarla dolu bir pazar. Wallmart, Nestle gibi küresel devler helal pazarın, iştahlı taleplerini çoktan gördüler. Cargill gibi küresel devler gele­ceğin tat bileşenlerini üretip yenilikçi ürünlerin tutundurulmasını sağlıyor, geleceğini şekillendi­riyorlar.

Cargill’in helal gıda pazarına etkisi

Cargill gibi büyükler, tedarik zincirindeki kül­türel, dini ve ekonomik boşluklara uzmanlıkları­nı koyup pazarı büyütüyor. ABD’nin “ABD’yi Tek­rar Sağlıklı Yap” kampanyası çerçevesinde gözler “Helal Gıda’ya” çevrildi. Cargill helal pazarın ön­cülerinden, İslami beslenme koşullarına uygun fabrikalara yatırım yaptı. Domuz yağı yerine kul­lanılacak Adrogel GR’yi geliştirdi. Şirket teknik becerilerini kültürel/dini duyarlılıklar için har­manlıyor, helal gıdaya uyumlu bileşenler geliş­tiriyor. Helal inovasyonunda lider Cargill, vegan tatlandırıcılar, doğal içerikler ve çeşitli protein­lere yatırım yapıyor, etik kaynağı önemseyen mi­lenyum kuşağının ilgisini çekiyor.

Pazarda helal gıdaları ana akım haline getire­cek pazarlama faaliyetlerine öncülük ediyor. Sys­co gibi büyük perakendecilerle anlaşarak helal gı­danın yaygınlaşmasını sağlıyor. Cargill’in pazar­daki liderliği onu ABD ve Asya Pasifik arasındaki helal pazara köprü yapıyor.

Velhasıl, küresel ticarette fırsatların dili/dini/ ırkı yok. Fırsatları görmek, istikrarlı olmak, Ar- Ge’ye yatırım yapmak, sürdürülebilir olmak gere­kiyor. Yoksa anamızın ak sütü gibi helal pazarlara uzaktan bakıp pişmanlık duyacağız.