Piyasada konkordato endişesi devam ediyor
Değerli okurlar, özellikle son dönemlerde farklı sektörlerden konkordato ilanlarıyla ilgili haberlerin geldiği herkesin malumudur. “Anlaşmalı iflas” şeklinde sözlüklerde tanımı yapılan konkordato müessesesi 7101 sayılı “İcra ve İflas Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” la işlerlik kazanmıştır. Konkordato müessesesi borçlarını ödemede zorlanan borçluların borçlarını ödeyebilir duruma getirmeleri için belirli bir süre verilmesi şeklinde uygulanan bir müessesedir.
Bu uygulamada alacaklı ve borçluların konkordato müessesesi kapsamında borç ve alacakları yeniden yapılandırma işlemine tabi tutulmaktadır. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet ŞİMŞEK hafta sonu katıldığı bir programda konkordato ilan eden firmalarla ilgili olarak “bütün göstergelere baktığınız zaman konkordato ilan eden bütün firmaların reel sektör içerisindeki payı yüzde 1'in altında.” şeklinde açıklama yapmış olmasına rağmen piyasada konkordato tedirginliğinin devam ettiğini söyleyebiliriz.
Konkordato süreci nasıl işler?
Vadesi geldiği hâlde borçlarını ödeyemeyen veya vadesinde ödeyememe tehlikesi altında bulunan herhangi bir borçlu, borçlarını ödeyebilmek veya muhtemel bir iflâstan kurtulmak için konkordato talep edebilir, başvuru Asliye Ticaret Mahkemelerine yapılır.
Konkordato talebi üzerine, mahkeme tarafından üç aylık geçici mühlet kararı verilir. Mahkeme bu üç aylık süre dolmadan borçlunun veya geçici komiserin yapacağı talep üzerine geçici mühleti en fazla iki ay daha uzatabilir.
Konkordatonun başarıya ulaşamayacağının anlaşılması hâlinde bir yıllık kesin mühlet verilir, bu süre gerekirse altı ay daha uzatılabilir. Kesin mühlet süresinde borçlu aleyhine Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre yapılan takipler de dahil olmak üzere takip yapılamaz ve daha önce başlamış takipler durur. İhtiyatî tedbir ve ihtiyatî haciz kararları uygulanmaz. Borçlu, konkordato kapsamında belirlenen konkordato şartlarını yerine getirir ve borçlarını öderse süreç başarıyla sonuçlanmış olur. Eğer borçlu konkordato planına uymaz ve ödemelerini yapmaz ise, konkordato iptal edilebilir ve bu durumda iflas süreci gündeme gelebilir.
Konkordato yoluyla vazgeçilen alacakların gider yazılması
Konkordato sürecinin neticelenmesi sonucunda alacaklılar alacaklarının bir kısmından vazgeçebilmekte, bir kısmı yeniden yapılandırılmakta, borçlu ise borcunun bir bölümünü ödemekten kurtulmuş olmakta ve borcunu yapılandırmış olmaktadır. Alacaklının anlaşma yoluyla vazgeçtiği tutar Vergi Usul Kanunu 324. Maddesine göre “Vazgeçilen Alacaklar” olarak özel bir karşılık hesabına alınır bu tutar üç yıl içinde zararla kapatılmadığı takdirde kâr hesabına alınarak gelir yazılır.
Konkordato sürecinde şüpheli alacak ayrılması
Dava veya icra safhasında olmasa dahi konkordato başvurusunda bulunan mükelleflerden olan alacaklar için bu başvurunun yapıldığı hesap döneminde vazgeçtiği alacaklar hariç, geçici mühlet kararının ilan edildiği dönemde şüpheli alacak karşılığı ayrılabilir. Ancak gider yazılan bu karşılıklar alacağın ilerde tahsil edilmesi durumunda gelir yazılmalıdır.
Konkordato tasdikiyle birlikte alacakların değersiz hale gelmesi
Mahkemece tasdik edilen konkordato projesiyle alacağın vazgeçilmeyen kısmı şüpheli alacak olma vasfını kaybedeceğinden, söz konusu alacaklar için ayrılmış olan karşılıkların, konkordatonun tasdiki kararının ilan edildiği hesap dönemi itibariyle düzeltilerek zarar yazılması gerekmektedir.