Rezervlere altından 21 milyar dolarlık katkı

Altının uluslararası piyasalarda bu yıl yüzde 27 değer kazanması 766,7 ton altın tutan Merkez Bankası’nın rezervlerine 21 milyar dolarlık katkı sağladı. Döviz rezervinin yıl başına göre 7,5 milyar dolar gerilemesinin de etkisiyle altının toplam rezervlerdeki payı yüzde 41,5’ten yüzde 50,6’ya çıktı.

Merkez Bankası’nın dö­viz rezervi her dönem en çok takip edilen gös­tergelerin başında geliyor. Ulusla­rarası rezervler, Merkez Bankası tarafından Türkiye Cumhuriye­ti Hükümetinin döviz cinsinden olan borçlarına karşılık iç ve dış borç servisini gerçekleştirmek, dışsal şoklara karşı gerekli döviz likiditesini bulundurmak, para ve kur politikası uygulamalarını desteklemek ve piyasalara güven vermek gibi amaçlarla tutuluyor.

Türkiye gibi açık veren cari işlem­ler dengesinin yanında ekono­mik birimlerin her dönem dövize olan ilgisi rezervleri önemli hale getiriyor. Yüksek enflasyon orta­mında uygulanan düşük faiz poli­tikası dövize olan talebi artırınca rezervler tarihi dibine inmişti. Ar­dından değişen ekonomi yönetimi seri faiz artışları ile eriyen rezerv­leri yerine koyma mücadelesine girmişti.

İBB operasyonunun etkisi

2023 Mayıs ayında yapılan se­çimlerden önce 98 milyar 457 milyon dolar seviyesinde olan Merkez Bankası’nın brüt dö­viz rezervleri bu yıl 14 Mart ta­rihinde 171 milyar doların üze­rine çıkmıştı. Ancak 19 Mart’ta aralarında İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun da bulunduğu çok sayıda kişiye yönelik yapılan ‘yolsuzluk’ operasyonu piyasa­larda tansiyonu arttırmıştı.

Mart ayı ortasında artan siya­si tansiyon sonrası hem yerleşik hem de yabancı yatırımcılardan dövize bir yöneliş olunca Mer­kez Bankası, enflasyonla müca­dele programının sekteye uğra­maması için gelen döviz talebini rezervlerini kullanarak karşıla­maya çalışmıştı. Tarihler 2 Ma­yıs’ı gösterdiğinde siyasi çalkan­tı nedeniyle rezervlerdeki düşüş 40 milyar dolara ulaşmıştı. Ya­pılan faiz artırımı ve alınan ihti­yati tedbir kararları ile Merkez Bankası yeniden rezervlerini güçlendirme çalıştı. 2 Mayıs’ta 138 milyar dolara inen brüt re­zervler 14 Temmuz itibarıyla 168,5 milyar dolara çıktı.

Merkez Bankası rezervleri­nin ayrıntısına bakıldığında al­tının önemli bir paya sahip oldu­ğu görülüyor. Yıl başında 155,1 milyar dolar olan rezervin; 90,8 milyar dolarını döviz rezervleri, geriye kalan 64.4 milyar dolarını ise 766,7 tonluk altın rezervleri oluşturuyordu.

Altının payında hızlı artış

Altın rezervi yıl başında toplam rezervlerin yüzde 41,5’ini oluş­tururken bugün bu oran yüzde 50,58’e çıkmış durumda. Bu ora­nın artmasında altının ons fiya­tının uluslararası piyasalarda bu yıl yüzde 27,5 artarak rekor sevi­yelere çıkmasının yanında döviz rezervlerinin yılbaşındaki seviye­sine göre yaklaşık 7,5 milyar dolar gerilemesi de etkili oldu. Yıl ba­şında 64,3 milyar dolar olan altın rezervleri 14 Temmuz itibarıy­la 85,3 milyar dolar seviyesinde. Yani altın fiyatlarında bu yıl ya­şanan yükselişin Merkez Banka­sı rezervlerine net katkısının 21 milyar dolar.