Sanayide canlanma ağırlıkla üç sektörden

Sanayi üretimi mayısta önceki aya göre yüzde 3,1, yıllık bazda yüzde 4,9 arttı. Aylık artışın yüzde 2,9, yıllık artışın yüzde 4,2’lik kısmı endekste en büyük paya sahip imalat sanayi sektöründen geldi. İmalat alt sektörlerinden diğer ulaşım araçları, bilgisayar ve fabrikasyon metal ürünlerindeki yüksek artışlar hem imalat hem genel sanayi endeksini yükseltti.

Sanayi üretiminde iç ve dış siyasal ve ekonomik belirsizliklerin damga­sını vurduğu nisanda yaşanan kan kaybı mayıs ayında yerini canlanmaya bıraktı.

Türkiye İstatistik Kuru­mu’nun (TÜİK) açıkladığı tak­vim ve mevsim etkisinden arın­dırılmış verilere göre toplam sanayi üretimi, mayısta önceki aya göre yüzde 3,1, geçen yılın aynı ayına göre de yüzde 4,9 ar­tış kaydetti. Bu arada, tüm dün­yada ekonomik güvende büyük kırılmanın yaşandığı nisanda aylık yüzde 3,1 olarak açıkla­nan üretim düşüşü yüzde 3,2’ye revize edildi. Bu yıl aylık baz­da ocakta yüzde 2,4 ve şubatta yüzde 1,7 düşüş kaydeden sa­nayi üretimi, martta ise yüz­de 3,4 artmıştı. Ancak 19 Mart operasyonları ile başlayıp de­vam eden siyasi gerilim ve kü­resel alanda nisan başından bu yana süren küresel ticaret sa­vaşlarının özellikle döviz ve fa­izde olmak üzere ekonomilerde yol açtığı türbülansların sanayi üretimine olumsuz etkisi nisan ayına yansımıştı. Takvim etki­sinden arındırılmış endekse göre ise sanayi üretimi mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüz­de 4,9 oranında artış gösterdi.

Artış, imalattan geldi

Mayısta sanayi üretimindeki canlanmada imalat sanayiinin performansı etkili oldu. Top­lam sanayi üretim endeksinde en büyük paya sahip olan ima­lat sanayi sektörünün üretimi mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endekse göre, ma­yısta aylık bazda yüzde 3,2 artış gösterdi ve toplam sanayi üre­timindeki aylık artışın yüzde 2,9’luk bölümü bu sektörden kaynaklandı. Takvim etkisin­den arındırılmış endekse göre ise imalat sanayii üretimi yıllık bazda yüzde 4,6 artış kaydetti ve bu da toplam sanayi üreti­mindeki yıllık artışa 4,2 yüzde puan olarak yansıdı.

Mayısta diğer ana sektörler­den madencilik ve taş ocakçı­lığı üretimi aylık bazda yüzde 5,3 artışın toplam sanayi üre­timine etkisi, endeksteki ağır­lığıyla orantılı olarak 0,3 puan­da kaldı. Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı endeksinde ise aylık bazda değişim yaşanmadı. Yıl­lık bazda ise madencilik ve taş ocakçılığı sektöründeki yüzde 10 artış toplamdakine 0,5 pu­an; elektrik, gaz, buhar ve ik­limlendirme üretimi ve dağıtı­mı sektöründeki yüzde 4,7’lik artış da 0,3 puan katkı yaptı.

Artışı üç “alt” sektör omuzladı

Mayısta imalat sanayiinin üretim artışında ise özellikle üç alt sektörü öne çıktı. Diğer ulaşım araçları alt sektörün­de önceki aya göre kaydedi­len yüzde 23,8’lik üretim ar­tışı imalat sanayii üretimin­deki değişime 0,9 puan olarak yansıdı. Buna göre imalatta­ki aylık artışın neredeyse üç­te birlik bölümü bu alt sektör­den geldi. Aylık bazda yüzde 27,9’la en yüksek artışın ya­şandığı bilgisayar da imalat sanayii üretimindeki aylık değişime 0,6 puan katkı yap­tı. Aylık bazda yüzde 6,8 üre­tim artışı kaydeden diğer me­talik olmayan mineraller ile üretimi yüzde 6,5 artan fab­rikasyon metal ürünlerinin sektörel değişime 0,5’er puan pozitif katkı yaptığı belirlen­di. Üretimi aylık bazda yüz­de 12,8 artan tütün ve yüzde 11,5 artan derinin pozitif kat­kısı 0,1’er puan olurken, diğer alt sektörlerde üretim perfor­mansı ve toplama katkısı dü­şük kaldı. Bunlardan gıda, içe­cek, ağaç, kâğıt, rafine petrol ürünleri, temel eczacılık ve ana metal sanayiinde üretim aylık bazda düşüş kaydetti ve genel endeksi aşağı çekti.

Yıllık artışta gıda ve bilgisayar

İmalat sanayii ve dolayısıy­la toplam sanayi üretimindeki yıllık artışa en büyük katkı da üç alt sektörden geldi. Mayıs­taki aylık düşüşe rağmen üre­timi yıllık bazda yüzde 5,7 ar­tan gıda alt sektörü, endekste­ki ağırlığına bağlı olarak imalat endeksindeki yıllık değişime 0,7 puan pozitif katkı yaptı. Üretimi yıllık bazda yüzde 32,7 artan bilgisayar ile yüzde 9,4 artan diğer metalik olmayan mineral ürünler de endekste­ki daha düşük ağırlıkları dola­yısıyla 0,7’şer puanla, gıda ile aynı oranda katkı sağladı. Yıl­lık değişime pozitif katkıda bu alt sektörleri 0,6 puanla maki­ne ve ekipmanların kurulum ve onarımı, 0,4’er puanla diğer ulaşım araçları ve rafine pet­rol ürünleri, 0,3 puanla motor­lu kara taşıtları izledi.

Buna karşılık üretimi yıllık bazda yüzde 8,2 düşen giyim eşyası, yıllık endeksi 0,5 puan aşağı çekti. Ayrıca tekstil ile makine ve ekipman alt sektör­leri de yıllık değişime eksi (-) 0,3’er puan negatif etki yaptı. Diğer alt sektörlerde ise üre­tim performansının yatay se­yirde olduğu gözlendi.

Bakan Şimşek: İkinci çeyrekte güçlü bir yıllık büyüme bekliyoruz

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, imalat sanayisinde genele yayılan iyileşme görüldüğünü belirterek, "İkinci çeyrekte sanayide güçlü bir yıllık büyüme bekliyoruz" ifadesini kullandı. Şimşek, mayıs ayına ilişkin sanayi üretim endeksi verilerine dair sosyal medya hesabından paylaşım yaptı. Ekonomik aktivitenin ılımlı seyrini sürdürdüğünü ifade eden Şimşek, şunları kaydetti: "Mayısta sanayi üretimi aylık yüzde 3,1, takvim etkisinden arındırılmış yıllık yüzde 4,9 artarken, imalat sanayi üretiminde genele yayılan bir iyileşme görülüyor. İkinci çeyrekte sanayide güçlü bir yıllık büyüme bekliyoruz. Azalan küresel belirsizlikler ve dezenflasyon sayesinde finansal koşulların iyileşmesi, önümüzdeki dönemde reel sektöre daha destekleyici bir ortam sağlayacak."

Yüksek teknoloji üretimi ivmelendi

Sanayi üretim göstergeleri içinde yüksek teknoloji üretimindeki hızlanma dikkati çekti. Aylık bazda düşük teknolojili ürünler üretimi yüzde 1,1, orta-düşük teknoloji üretimi yüzde 2,3, orta-yüksek teknoloji üretimi yüzde 3,4 artarken, yüksek teknolojili ürün üretimi yüzde 25,3 artış gösterdi. İmalat sanayiindeki aylık yüzde 3,2’lik artışın yüzde 1,2’lik kısmı yüksek teknoloji üretiminden kaynaklandı. Yıllık bazda da düşük teknolojili ürünler üretimi yüzde 0,6, orta-düşük teknoloji üretimi yüzde 7,3, orta-yüksek teknoloji üretimi yüzde 2,1 artarken, yüksek teknolojili ürün üretimindeki artış yüzde 30,6’ya ulaştı. İmalat sanayi üretiminde yüzde 4,6 olan yıllık artışın en büyük kısmı (yüzde 2,3) orta-düşük teknolojiden gelmekle birlikte yüksek teknoloji de yüzde 1,5’lik katkı ile ikinci sırada yer aldı.