Son dört yılın en düşük iç göç sayısı
Türkiye’de 2024 yılında toplam nüfusun yüzde 3,13’ünü oluşturan 2 milyon 682 bin 673 kişi iller arası yer değiştirme şeklinde iç göç gerçekleştirdi.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayımladığı 2024 yılı İç Göç İstatistiklerine göre geçen yıl göç edenlerin 1 milyon 406 bin 941 kişi ile yüzde 52,4’ünü kadınlar, 1 milyon 275 bin 732 kişi ile yüzde 47,6’sını ise erkekler oluşturdu, böylece kadınlar iç göçte bir kez daha öne geçti. 2008 yılında yüzde 3,18 olan iller arası göç edenlerin toplam nüfusa oranı iniş çıkışlı bir seyirle 2023’te yüzde 4,04’e kadar yükselmişti. Ancak bu oranı, 6 Şubat 2023 depremlerinden etkilenen 11 ilden 600 bin dolayındaki kişinin başka illere göç etmesi yükseltilmişti.
Bu hareketliliğin durduğu, tersine bir kısım depremzedenin tekrar eski iline döndüğü 2024 yılında il değiştirenlerin sayısı 2023’e göre yüz de 22,2 oranında 768 bin 280 kişi azaldı. İl değiştirenlerin toplam nüfusa oranı da 0,91 puan geriledi.
İline geri dönen depremzedelerin de il değiştirenler arasında yer aldığı 2024 yılında toplam iç göç sayısı ve oranı deprem etkisi dışında da düşüş kaydetti. Geçen yıl iç göç sayısında son dört yılın en düşük düzeyi görüldü. 2018’deki 3 milyon 57 bin 606 kişi düzeyinden 2019’da 2 milyon 806 bin 123’e inen, 2020 yılında pandemi kısıtlamalarının da etkili olduğu sert düşüşle 2 milyon 258 bin 726’ya gerileyen iç göç sayısı, izleyen dönemde tekrar artışa geçerek 2021’de 2 milyon 777 bin 797, 2022’de 2 milyon 791 bin 156 kişiye, büyük depremlerin 11 ilde sosyal hayatı alt üst ettiği 2023’te ise toplu göçlerin de etkisiyle 3 milyon 450 bin 953 kişiye yükselmişti.
En çok göç alan ve veren il İstanbul
Türkiye’de iller arası göç eden nüfusun dağılımına bakıldığında; İstanbul 395 bin 485 kişi ile hem en çok göç alan hem de 369 bin 453 kişi ile en çok göç veren il oldu.
İllerin aldığı göç sayısında İstanbul’u 202 bin 402 kişi ile Ankara ve 117 bin 889 kişi ile İzmir, 96 bin 618 kişi ile Antalya, 81 bin 656 kişi ile Bursa izledi etti. En az göç alan iller ise 4 bin 570 kişi ile Ardahan, 5 bin 644 kişi ile Bayburt, 6 bin 739 kişi ile Tunceli, 7 bin 503 kişi ile Kilis ve 7 bin 670 kişi ile Artvin oldu. En çok göç veren illerde İstanbul’u 150 bin 373 kişi ile Ankara ve 102 bin 40 kişi ile İzmir, 71 bin 999 kişi ile Antalya ve 66 bin 440 kişi ile Bursa takip etti.
En az göç veren illerin ise 6 bin 441 kişi ile Ardahan, 8 bin 41 kişi ile Kilis, 8 bin 639 kişi ile Bayburt, 8 bin 868 kişi ile Tunceli ve 9 bin 569 kişi ile Bartın olduğu belirlendi.
Alınan “net” göçte Ankara birinci
İllerin aldığı ve verdiği göç arasındaki farka göre en fazla net göç alan il ise 52 bin 29 kişi ile Ankara oldu. Ne göç almada Ankara’yı 26 bin 32 kişi ile İstanbul, 24 bin 619 kişi ile Antalya, 17 bin 211 kişi ile Kocaeli, 15 bin 849 kişi ile İzmir izledi.
İstanbul, Ankara ve İzmir 2024 yılında toplam 715 bin 776 kişilik göç alırken, toplam 621 bin 866 kişi göç verdi. Ülke içi yıllık göçün yüzde 26,7’si bu illere, yüzde 23,2’si de yine bu illerden göç şeklinde yaşandı. Böylece üç metropolün nüfusunda iç göçlere bağlı net artış 93 bin 910 kişi olarak gerçekleşti. Bu da ülke genelinde bir yılda gerçekleşen iç göç sayısının yüzde 3,5’ünü oluşturdu.
Net bazda en fazla göç veren illerin ise 22 bin 605 kişi ile Van, 19 bin 154 kişi ile Şanlıurfa, 16 bin 559 kişi ile Ağrı, 13 bin 613 kişi ile Sivas ve 11 bin 908 kişi ile Erzurum olduğu belirlendi.
Alınan net göçün nüfusa oranını veren pozitif “net göç hızında” binde 15,6 ile Yalova başı çekti, bu ili binde 13,1’le Tekirdağ, binde 11,6 ile Muğla, binde 10,4’le Tokat, binde 9,1’le Antalya izledi. Verilen net göçün nüfusa oranını ifade eden negatif göç hızında ise Gümüşhane eksi (-) binde 42,8’le ilk sırada yer aldı. Bu ili eksi binde 35,2 net göç hızı ile Bayburt, eksi binde 34’le Siirt, eksi binde 32,6 ile Ağrı ve eksi binde 27,7 net göç hızı ile Çankırı izledi.
Daha iyi yaşam beklentisi
2024 yılında il değiştirenlerden 579 bin 507’si hanedeki fertlerden birine bağımlı göç etti. Diğer göç etme nedenleri incelendiğinde; 512 bin 370 kişinin daha iyi konut ve yaşam koşulları, 479 bin 622 kişinin ise eğitim nedeniyle göç ettiği görüldü. Cinsiyete göre en önemli göç etme nedeni ise erkeklerde 255 bin 846 kişi ile daha iyi konut ve yaşam koşulları olurken, kadınlarda 343 bin 342 kişi ile hanedeki fertlerden birine bağımlı göç oldu.
Erkeklerde, hanedeki fertlerden birine bağımlı göç ve tayin / iş değişikliği, kadınlarda ise eğitim ve daha iyi konut ve yaşam koşulları diğer önemli göç nedenleri arasında yer aldı. Bu arada 6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan depremler sonrası başka bir ile göç eden kişilerden 122 bin 550 kişi, deprem öncesinde ikamet ettikleri illere geri döndü, bu da geçen yılki toplam iç göç sayısının yüzde 4,6’sını oluşturdu.
