Sürdürülebilirlikte finansal piyasalar
YÖK geçtiğimiz günlerde Üniversitelerimiz için öncelikli programlar listesini açıkladı. Üniversitelerin özellikle yapay zeka, veri analitiği ve sürdürülebilirlik üzerine programlar geliştirilmesi gerekliliğinin altı çizildi.
Malum yapay zeka (YZ) konusu iş verimliliği ve zaman yönetimi açısından sektörler tarafından geniş yer bulan bir konu zira YZ’nin bir tehditten ziyade bir fırsat olarak nitelenmesi gerektiğinin altını her zaman çiziyoruz.
Elbette bu yeni dönüşümde asıl hedef YZ’nin amaç değil bir araç olarak nasıl kullanılması gerektiğini bilecek yetkinliğe sahip olmak. YZ kendini ne kadar geliştirirse geliştirsin, asıl olan insan ama adaptasyon şart! YÖK’ün öncelikli alan listesinde yer bulan başka bir alan da sürdürülebilirlik ve yeşil dönüşüm. Bu konu da piyasa o kadar hızla büyüyor ki, yetişmiş insan gücüne önümüzdeki kısa vadede çok ihtiyaç olacak.
Sürdürülebilirlik sadece rekabet avantajı sağlamak için değil, mevcut pazar payını korumak için de elzem . .
BM’nin ortaya koyduğu 17 kalkınma hedefi paralellinde şirketler için çevresel, sosyal ve yönetimsel unsurların altını çizilerek ESG olarak kısalttığımız bu kavram, hem şirketlerin yatırım stratejilerine hem de finans piyasalarında ürün çeşitliliğine yansımış durumda. Sürdürülebilirlik artık şirketler için sadece rekabet avantajı yaratmak için değil, mevcut pazar paylarını koruyabilmek için de elzem.
Bir şirketin değerinin karına göre değil, yaratması beklenen serbest nakit akışına göre hesaplanması gerektiğinin altını her zaman çizeriz. Şirket finansallarına göre hesaplanan bu yöntem de artık geride kalmak üzere. Artık şirketlerin ESG stratejileri de hem firma değerlerine hem de finansman maliyetlerine yansıyor. Şirket değeri sadece borsaya kote şirketler için mi önemli? Günümüz koşullarında halka açık olsun olmasın, yatırımcı kadrajında olan ya da finansa erişimi iyileştirmek isteyen tüm şirketler için sürdürülebilirlik temelli yeni paradigmalar gündemde.
ESG odaklı finansal ürünler yeni nesil yatırımcılar tarafından tercih ediliyor . . .
Küresel veriler artık sürdürülebilir etiketli şirketlerin büyük yatırım fonları ve borsalarda daha önemli bir ekonomik değere sahip olduğunu kanıtlar nitelikte. Statista verilerine göre sadece ESG skoru yüksek ve sürdürülebilirlik ilkelerine sahip olan şirketlerin hisse senetlerine yatırım yapan borsa yatırım fonlarının (ESG ETF) sayısında son yıllarda önemli bir artış olduğu gözlenmekte. Örneğin, 2006 yılında bu yatırım fonlarının sayısı küresel piyasalarda sadece 15 adet iken, en son açıklanan veriye göre 1,826’ya ulaşmış durumda.
Funds Society raporu ve Trackinsight verisetinde de bu büyüklükte özellikle EMEA Bölgesi’nin yüzde 70’lik payına dikkat çekilirken, bunu Kuzey Amerika ve Asya-Pasifik Bölgesinin takip ettiğinin altı çiziliyor. ESG ETF’ler haricinde bazı yatırım fonlarının da, portföy içeriğindeki şirketleri temel alarak ürünlerinin ESG skorlarını yayınlıyor olması, yeni nesil yatırıma işaret ediyor. Yapılan araştırmalar daha genç nesil yatırımcıların hem hisse senedi yatırımlarında hem de yatırım fonlarında şirketlerin ESG skorlamalarını takip ettikleri yönünde veriler içermekte.
Borsa Sürdürülebilirlik endeksleri de ESG temelli şirketleri ön plana çıkarıyor…
Sürdürülebilirlik ucuz bir dönüşüm değil. Şirketler tedarik aşamasından başlayarak, bir ürünün müşteriye sunulması, satış sonrası destek ve hatta döngüsel ekonomi kurgusu üzerine yeni iş modelleri geliştirmek zorunda. Bu oldukça kapsamlı yatırımları da beraberinde getiriyor. Peki neden bu maliyetlere katlanıyorlar? 1. Rekabet ve işin sürekliliği bunu gerektiriyor. Bugün yaptığın işe 5 yıl sora devam edemeyebilirsin!
2. Kısa vadede bir maliyet merkezi kabul edilse de, orta ve uzun vadede kar merkezine dönüşeceği projeksiyonları mevcut. Bu kapsamlı dönüşüm için bir destek şart. Küresel borsalar da bünyelerinde işlem gören şirketlerin ESG’lerine göre ayrıca bir sürdürülebilirlik endeksi oluşturuyor. Bu endekse girebilmek önemli bir prestij ve sorumlu yatırım kapsamında da bu şirketler ön plana çıkarılmış ve yatırımcılar için filtrelenmiş oluyor.