Türkiye yeniden Avrupa Birliği gündeminde
Brüksel’de İlk Bahar Zirvesi’nde bir araya gelen AB devlet ve hükümet başkanları uzun bir aradan sonra yeniden Türkiye’yi görüştü. Türkiye’nin AB üyelik perspektifi Almanya Başbakanı Olaf Scholz’un girişimiyle zirve gündemine taşındı.
Türkiye, 5 yıl aradan sonra yeniden en üst düzeyde Avrupa Birliği gündeminde ele alındı... Brüksel’de İlk Bahar Zirvesi’nde bir araya gelen AB devlet ve hükümet başkanları uzun bir aradan sonra yeniden Türkiye’yi görüştü. Türkiye’nin AB üyelik perspektifi Almanya Başbakanı Olaf Scholz’un girişimiyle zirve gündemine taşındı. Avrupa Parlamentosu (AP) için 6-9 Haziran tarihlerinde yapılacak seçimler öncesi son kez Brüksel’de bir araya gelen AB’nin 27 ülkesinin devlet ve hükümet başkanları “Ekonomi ve rekabetçilik, Ukrayna, Türkiye ve Orta Doğu'daki gelişmeleri” değerlendirdi.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in AB Komisyonu’yla Kasım 2023’te sunduğu ortak raporda, “2019'da askıya alınan AB-Türkiye Ekonomi, Enerji ve Ulaştırma Yüksek Düzeyli Diyaloglarının yeniden etkinleştirilmesi, aynı mantıkla, Ortaklık Konseyi ve Yüksek Düzeyli Siyasi Diyalog toplantılarının bakanlar düzeyinde yeniden başlatılması, iklim, sağlık, göç ve güvenlik, tarım ile araştırma ve yenilik konularında sektörel üst düzey diyalogların sayısının artırılması” önerisi doğrultusunda Türkiye yeniden AB Zirvesi’nde gündem oldu. AB Komisyonu ile AB Yüksek Temsilcisi Borrell’in hazırladığı “özel Türkiye raporu” ilk kez AB liderleri tarafından ele alındı.
AB Konseyi Başkanı Charles Michel, Brüksel Zirvesi öncesi liderlere gönderdiği davet mektubunda, “Türkiye’ye ilişkin tartışmamız, işbirlikçi ve karşılıklı fayda sağlayan ilişki geliştirmeye yönelik stratejik ilgimiz çerçevesinde şekillenecektir. Bu ilişkinin geliştirilmesi aynı zamanda Doğu Akdeniz’de istikrarlı ve güvenli bir ortamın desteklenmesine de katkıda bulunacaktır.
Yaklaşımımıza uygun olarak bu konudaki çalışmalarımızın aşamalı, orantılı ve geri döndürülebilir şekilde ileriye götürülmesi gerekmektedir” ifadelerini kullandı. AB Konseyi Başkanı Michel zirve sonrasında yaptığı açıklamada, AB’nin Türkiye ile olumlu ve istikrarlı ilişkiler geliştirilmesi konusunda liderlerin hemfikir olduğunu söyledi. AB liderlerinin Türkiye ile ilişkiler konusunda stratejik bir tartışma yapmak istediğini ve oturumun sonunda görüş birliğinde olduğunu söyleyen Başkan Charles Michel, “Türkiye ile olumlu yönde ilişkiler kurmak istiyoruz. İstikrarlı ilişkiler geliştirmek istiyoruz.
Aşamalı, orantılı ve geri döndürülebilir bir yaklaşımla çalışmak istiyoruz” dedi. Türkiye konusunu Zirve gündemine taşıyan Almanya Başbakanı Scholz da, “Türkiye her zaman kolay olmayan ancak kesinlikle önemli bir stratejik ortaktır. Bu birlikte ele almamız gereken birçok konu için geçerlidir. Bu nedenle geleceğe dönük perspektife ihtiyacımız var. İyi bir iş birliği her iki tarafın çıkarınadır” diye konuştu.
“Türkiye kesinlikle önemli bir stratejik ortaktır”
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Brüksel Liderler Zirvesi’nin ardından düzenlediği basın toplantısında, zirvede Almanya’nın da girişimiyle Türkiye ile ilişkilerin ele alındığını açıkladı. Türkiye ile ilişkilerin geliştirilmesi hakkında ayrıntılı görüştüklerini belirten Scholz, “Türkiye her zaman kolay olmayan ancak kesinlikle önemli bir stratejik ortaktır. Bu birlikte ele almamız gereken birçok konu için geçerlidir.
Bu nedenle geleceğe dönük perspektife ihtiyacımız var. İyi bir iş birliği her iki tarafın çıkarınadır” dedi. AB Komisyonu’na, vize kolaylaştırılması dahil müzakereleri yürütme yetkisi verildiği için önemli olduğunu vurgulayan Scholz, özellikle Gümrük Birliği’nin geliştirilmesi, modernizasyonu ve kendileri için önemli olan göç konusundaki iş birliğinin önemine değindi.
“15 Temmuz” yaptırımlarında sona doğru
15 Temmuz 2019 tarihinde Avrupa Birliği Doğu Akdeniz'deki sondaj çalışmalarıyla ilgili Türkiye'ye yaptırım uygulama kararı aldı. Karar kapsamında fon kesintisi, üst düzey toplantıların şimdilik yapılmaması ve Avrupa Yatırım Bankası'nın Türkiye'ye yönelik mali yardım şartlarını yeniden gözden geçirmeye davet edilmesi bulunuyordu. AB’de Türkiye’nin yeniden en üst düzeyde konuşulması, “15 Temmuz 2019 krizinde sona yaklaşıldığı” olarak değerlendirildi.
Sonuç bildirisine de yansıdı
AB’nin ekonomi ağırlıklı Brüksel Zirvesi’nin sonuç bildirisinde Türkiye paragrafına da yer verildi. Zirve sonuç bildirisi Türkiye paragrafında “AB'nin, Doğu Akdeniz'de istikrarlı ve güvenli bir ortam ile Türkiye'yle iş birliğine dayalı ve karşılıklı yarar sağlayan bir ilişki geliştirilmesinde stratejik çıkarı vardır. Türkiye'nin kendi yapıcı katılımı, raporda belirlenen çeşitli iş birliği alanlarının ilerletilmesinde faydalı olacaktır. AB-Türkiye iş birliğini de geliştirebilecek olan Kıbrıs müzakerelerinin yeniden başlamasına ve ilerlemesine büyük önem vermektedir” ifadeleri yer aldı.