Veri eksiği veya verilerde yanlışlık, yapay zekayı da tıkadı
Kalkınma ve refahı getirecek yatırımlar, kaynakların etkin kullanımı ve kamuda/özelde verimlilik/israfın önlenmesi için:
Veri önemli… Doğru veri çok daha önemli…
* * *
Doğru veri ve dolayısıyla verimlilik konusunda “yapay zeka” fırsatlar sunacaktı…
Hatta kurtarıcı olacaktı…
Ama;
Gelişmiş ülkelerin de analiz edildiği OECD’nin son raporu, durumu şöyle özetliyor: “Önyargılı algoritmalar, şeffaflık eksikliği, veri yetersizliği yapay zekayı da tıkadı…”
* * *
OECD’ye göre yapay zekânın kamu yönetiminde güvenilir biçimde kullanılabilmesi için üç temel adım gerekiyor: Veri, dijital altyapı, beceri, finansman, esnek alım süreçleri ve sivil toplumla iş birliği gibi unsurlar, ilk adımı oluşturuyor…
Bu unsurlar için kolaylaştırıcı mekanizmalar oluşturulması zorunluluğuna vurgu yapılıyor…
* * *
Aynı raporda, yapay zekanın verimliliği artıran bir unsur olabilmesi için, ikinci adım olarak: Kurallar, politikalar, şeffaflık ve hesap verebilirlik mekanizmaları ile denetim organlarını içeren yol gösterici çerçevelerin mutlaka hayata geçirilmesi gerekliliğinin altı çiziliyor…
* * *
Ve… Vatandaşlar, sivil toplum ve iş dünyası gibi aktörlerin sürece dâhil edilmesini sağlayacak katılım yöntemleri uygulanması zorunluluğuna da vurgu yapılıyor…
VELHASIL
Sadece bizim gibi ülkelerin sıkıntısı sanıyorduk…
Ama;
OECD, gelişmiş ülkelerde de olan “veri eksiğine” ve “yanlışlığına” dikkat çekiyor, tavsiyede bulunuyor ve uyarıyor:
“Ülkeler, öncelikle faydası yüksek ve riski düşük uygulamalara odaklanmalı…
Ancak çoğu hükümet, yatırımların etkinliğini, hizmet kalitesini veya muhtemel zararları bütüncül biçimde ölçmek için gerekli süreçleri umursamıyor…”
* * *
Oysa İngiltere’deki Alan Turing Enstitüsü hesaplamış:
“Kamu hizmetlerindeki tekrarlayan işlemlerin yüzde 84’ünün yapay zekâ ile otomatikleştirilebilir ve sadece bu alanı çözmekle, her yıl bin 200 kişilik iş gücüne eş değer bir tasarruf sağlanabilir…”
* * *
Kamunun, küçük bir adımla, küçük bir alanda sağlayabileceği tasarruf bu...
Bu adımın en büyük bonusu mu: Güvenilirlik ve doğru veri ihtiyacının karşılanması…
* * *
(Kısacası, gelişmiş ülkelerde de kamunun durumu bu… Yapay zeka konusundaki kamu/özel sektör karşılaştırmasını da yarın yapalım…)
