Yeni dünyada demokrasi ve ekonomi yeniden şekilleniyor

Dünya liderleri 2015 yılında “dünyanın üç büyük sorunu var ve bunları çöz­mek için acil eylem planına ihtiyacımız var” dedi. Birleşmiş Milletler 2030 yılı­na kadar şu üç önemli işi başarmak için 17 küresel amaç belirledi: 1. Aşırı yoksulluğu sona erdirmek. 2. Eşitsizlik ve adaletsizlik ile mücadele etmek. 3. İklim değişikliğini düzeltmek. “Herkes bu hedefleri bilme­li” diyerek bütün ülkeleri, bütün insanları hedefler için çalışmaya davet etti. “Bu bir acil durum, harekete geçin” dedi. 2025 yı­lındayız, bugün dünyada yaşanan çevresel, ekonomik ve toplumsal sorunlara bakılır­sa, insanlar acil durum mesajının farkında değil görünüyor. Sistem sıkıştı ve büyük bir dönüşümün içindeyiz.

Yakın gelecek, zor bir gelecek olacak

Sabancı Üniversitesi tarafından düzen­lenen ve sosyal bilimler alanında Türki­ye’deki ilk ve tek uluslararası ödül prog­ramı olan Sakıp Sabancı Uluslararası Araştırma Ödülleri kapsamında, jüri özel ödülünü bu yıl çok değerli bir siyaset te­orisyeni ve toplumsal kuramcı aldı. Ödü­lünü almak için bu hafta Türkiye’ye ge­len California Üniversitesi, Berkeley’deki Siyaset Bilimi Bölümü profesörü Wendy Brown ile ödül töreni öncesinde tanışma fırsatımız oldu. Jüri bu özel ödülün nede­nini şöyle açıklıyor: Brown küreselleşme, neoliberliberalizm ve demokratik değişim çağında değişen değerlere yönelik güçlü bir eleştirel yaklaşım sunuyor. Siyasi, eko­nomik ve kültürel güçlerin özgürlük, ada­let ve demokrasi kavramlarına etkisini ve kavramların yeniden şekilleniş süreçleri­ni inceliyor Yönetişim ve iletişim sorun­ları, otoriterliğin yükselişi ve yaygınlaş­ması ve toplumsal parçalanmayla yeniden şekillenen dünyamızda Brown›ın çalış­maları, değerlerin dönüştürülmesi ve ye­niden kurgulanması süreçlerini anlamak için yeni bir çerçeve sunuyor.

Aşırı yoksulluk ve açlık, eşitsizlik ve adaletsizlik, çevre ve iklim krizi sorun­larının yoğunlaştığı günümüz dünyasın­da sistemsel bir değişim ihtiyacı yaşanır­ken, böyle çalışmalar daha da önem kaza­nıyor. Wendy Brown “Bizi gerçekten zor zamanların beklediğini düşünüyorum. Yakın gelecek zor bir gelecek olacak. Bizi birkaç felaket aynı anda bekliyor.” diye­rek şunları söylüyor: “Küresel bir ekono­mik buhran ve hatta çökme mümkün ola­bilir. Bunu gümrük vergileriyle yürütülen ticaret savaşlarında görüyoruz. Son dö­nemde çevresel krizler düşündüğümüz­den daha hızlı büyüyor. Doğal afet ha­berlerine alışmaya başladık ama bunlar sadece başlangıç. Gelecekte yüz milyon­larca insan çevresel etkenlerden dolayı göç etmek zorunda kalabilir. Bir üçüncü Dünya Savaşı olabilir. Yakın zamana ka­dar gördüğümüz ve bildiğimiz tüm siyasi dengeler de değişebilir.”

Büyük dönüşüm zamanındayız

Pek aydınlık görünmeyen bu tablo­da, Wendy Brown bize eyleme yönelik üç yaklaşım öneriyor: İlki, benzer görüşte olanların bir araya gelmesi ve topluluklar oluşturması. Herkesin kendi etki alanın­da mücadele etmesi ve o alanı koruması. İkincisi, kırılgan gruplara yardım edilme­si ve destek verilmesi. Üçüncüsü ise, sıra­dan insanların farklı bir dünya için hare­kete geçmesi ve mücadele etmesi. “Liberal demokrasi kendi kendini artık tüketiyor. Ama bu, demokrasinin tükendiği ya da de­mokrasinin vaat ettiği umutların tükendi­ği anlamına gelemez. Umutsuzca karanlık bir dünyaya doğru gittiğimizi söylemiyo­rum. Bunları mücadelenin zor olacağının altını çizmek için söylüyorum. Mücadele­yi neden ve nasıl sürdüreceğimiz üzerine konuşmayı tercih ediyorum.” diye belir­terek şöyle diyor: Sonların ve büyük dö­nüşümlerin olduğu “devrimci zamanlar” içinde yaşıyoruz.